Самар+анд алишер навоии номидаги да8лат университети

Муҳокама учун саволлар:

1. 
   Футбол сўзи қандай маънони англатади?
   
2. 
   Футбол ўйининг негизида нима ётади?
   
3. 
   Футбол ўйини қайси ўйиндан келиб чиққан?
   

Иккинчи савол бўйича дарс мақсади: Талабаларга футбол ўйининг пайдо бўлиши ва унинг ривожланиш босқичлари тўғрисида маълумот бериш.


Идентив ўқув мақсадлари:

0. 
   Футбол ўйинининг қачон пайдо бўлганлигини айтади.
   
1. 
   Футбол ўйини қайси ўйин негизида пайдо бўлганлигини гапириб беради.
   
2. 
   Футбол ўйинининг ривожланиш босқичларини санаб кўрсатади.
   

Иккинчи асосий саволнинг баёни:

Ҳозирги замон футболининг «аждоди» бундан икки минг йил аввал қадимги Шарқ халқлари ва антик дунё давлатлари- Греция ва Римда маьлум бўлган "Гарпонон" (ўша пайтда футбол шундай аталар эди) ўйинини ўйнаган кадимги Греция ўсмирлари майдон ўртасидан туриб тўпни рақиблар томонига ўтказишга, Юлий Цезарнинг римлик легионерлари тўпни ҳар қандай усул ва приёмларни қўллаган ҳолда устунлар opасига киргизишга ҳаракат қилганлар. Ўрта асрларда ўйин кенг тус олди. Бунда кўча ва қишлоқлар майдон ўрнида хизмат қиларди. Мусобақалар кун ўртасида бошланар эди ва қоронғу тушгунча давом этарди. Тўпни бутун шаҳар бўйлаб маълум бир жойгача суриб келишга эришган «команда» ғолиб ҳисобланарди. Ўйин тартибсиз бир ур- йиқитга ўхшар, кўп ҳолларда қон тўкар, муштлашишгача бориб етарди. Шу сабабдан ҳам «жин ўйин» сифатида инглиз қироллари футболни кўп марта тақиқлаганлар. Бу тақиқ 200 йил амалда бўлди.

XIX аср ўpталарига келиб, спорт методи жисмоний тарбиянинг энг мақбул методи деб топилиб, спорт ҳамда спорт ўйинлари жисмоний ривожланишнинг самарали воситаси бўлиб қалгандан кейин футбол тарихида янги босқич бошланди. Оёқда тўп ўйнаш биринчи галда инглиз каллежлари ҳамда унивеситетларида ёйилади. 19 асрнинг иккинчи ярмидан футбол ўйинида очиқ ойдин икки йўналиш таркиб топади. Улардан бирини Лондон ҳамда Кембриж коллежлари қўллаб қувватлар эди. Булар 1863 йили футбол ассоциацияси тузадилар ва юмалоқ тўпни фақат оёқда ўйнашни расм қилишга қарор қабул қиладилар. 1848 йил Кембриж футбол клуби биринчи бор ягона ўйин қоидаларини жорий қилди ва бу қоидаларини нашр этишга қарор қилинди. Афсуски, улар босмадан чиқмай йўқолиб кетади.Бизгача етиб келган қоидалар 1863 йил 8 декабрда эьлон қилинади.Бу қоида 13 бандан иборатдир.Хозирги биз билган футбол ана шундай пайдо бўлган,18бЗ йилги қоидалар ҳозирги қоидалардан 'фарқ қилган.
Футбол майдонида хакам биринчи марта 1880-1887 йилларда иштирок этадиган бўлди. 1891 йили хакам майдонга иккита ёрдамчиси билан тушадиган бўлди Халқаро миқёсдаги дастлабки футбол ўйини 1873 йили Англия ва Шотландия футбол жамоалари ўртасида бўлган эди.Футбол 1875 йилда Голландияда ўйнала бошланди, 1882 йилдан Швейцарияда, 1890 йилдан Чехияда, 1894 йилдан Австрияда, 1897 йилдан Россияда ўйнала бошлади. 1904 йили Халқаро футбол уюшмаси ФИФА тузилди. Ҳозир унга 190 га яқин давлат аъзо. 1954 йилдан бери Европа футбол иттифоқи УЕФА ҳам ишлаб турибди.Унга 50 га яқин давлат аъзо бўлган. 1530 йилдан бери ҳар тўрт йилда жаҳон чемпионати. 1958 йилдан бери аса Европа чемпионати ўтказилиб келинмоқда.1908йили футбол олимпия ўйинлари дастурига киритилди .УЕФА раҳбарлигида қуйидаги кубок ўйинлари ўгказилиб туради: Европа чемпионлари кубоги 1956 йилдан бери. Кубок эгалари кубоги 1961 йилдан бери. Булар эндиликда УЕФА Ky6oги деб юритилади.