Salimjon buriyev, dildora maxkamova, vafabay sherimbetov ekologiya va atrof muhit muhofazasi

shamol 
eroziyasi
  - 
deflyatsiya
  yuz  beradi.  Shamol  deflyatsiyaning  vujudga  kelishida 
asosiy  omil  hisoblanadi.  Shamol  eroziyasi  shamolning  tezligi,  yo‘nalishi, 
yog‘inning  miqdori,  mavsumiyligi,  harorati  ua  takroriyligiga  bog‘liq.  Bu  omillar 
ta’sirida  yer  yuzasidagi  tuproq  zarrachalari  chang-to‘zonga  aylanadi  va  shamol 
eroziyasini vujudga keltiradi.  
U  tashqi  ko‘rinishga  qarab  kundalik  deflyatsiya  va  chang  to‘zonli  bo‘ronga 
ajraladi.  Kundalik  deflyatsiya  barcha  haydaladigan  tuproqlarda  tarqalgan.  Chang 
to‘zonli bo‘ron shamolning tezligi va yo‘nalishiga bog‘liq bo‘ladi. 
Deflyatsiya  jarayoni  dunyoning  issiq  quruq  (arid)  iqlimli  hududlari:  Afrika, 
Avstraliya va Osiyo qit’asidagi sahrolarda, Amerikaning cho‘l-dasht mintaqalarida 
keng tarqalgan bo‘lib, shu hududlarning  ekologik holatini og‘irlashtiruvchi asosiy 
omillaridan biri deb hisoblanadi. Respublikamizning Qizilqum, Ustyurt, Qarshi va 
Markaziy Farg‘onaning dasht-cho‘llarida joylashgan 26,5 mln ga yaylovli yerlar va 
600 ming gektar sug‘oriladigan yerlar turli darajada deflyatsiyaga uchragan. 
Eroziya  jarayonining  sodir  bo‘lishi  asosan  iqlimga,  yog‘ingarchilikning 
umumiy miqdoriga, turiga, davomiyligiga, jadalligiga bog‘liq bo‘ladi.