Salimjon buriyev, dildora maxkamova, vafabay sherimbetov ekologiya va atrof muhit muhofazasi

10.1-Rasm. Litosferaning tuzilishi.  
Planetamizning  atigi  149  mln  km
2 
maydoni  quruqlikdan  iborat  bo‘lib,  jami 
yer  fondi  13,4  mlrd. ga  (Antarktika hisobga  olinmagan) ni  tashkil etadi. Shundan 
atigi 34 foizigiga insonlarni oziq-ovqat mahsulotlari bilan ta’minlash uchun yaroqli 
yerlar  hisoblanadi.  Ushbu  yerlar  inson  ehtiyojlarining  98  foizini  ta’minlaydi.  Bu 
yerlarning  asosiy  qismi  o‘rmon,  o‘rmon-dasht  va  dasht  mintaqalarida  jamlangan 
bo‘lib,  qolgan  yerlar  qishloq  xo‘jaligi  uchun  yaroqsiz  yerlardir.  Haydaladigan 
yerlarning asosiy qismi Shimoliy  yarim sharda   - Yevropa, Janubiy Sibir, Janubi-

---

138 
 
sharqiy,  Sharqiy  va  janubiy  Osiyo,  AQSH  va  Kanada  tekisliklarida  joylashgan 
bo‘lsa, o‘tloq va yaylovlarning asosiy qismi Janubiy Amerika, Avstraliya, Afrika, 
Yevropa va Osiyoning qolgan qismlarida joylashgan (10.1-jadval).