Сайланма. Шукур Холмирзаев. 1-жилд шукур холмирзаев


Яхши цол, Ок, денгиз, яхши к,ол



Download 5,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet124/124
Sana14.06.2022
Hajmi5,82 Mb.
#668123
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   124
Bog'liq
True

Яхши цол,
Ок, денгиз, яхши к,ол,
Тулцинлар, цуйнимга циздек кирдингиз...
Бу хам Усмон Носирнинг навбатдаги шеъри эди.
— Нима, сиз хам бирон ёкка кетмокчимисиз? — дедим.
— Ха, илмий-текшириш институтига чакиришяпти. Укинг... Калай?
Шеърни укиб чикдим: хаёлимда оппок купикланг ган тулкинлар урмалаётган денгиз жонланди. Бу 
орада Носиржоннинг ташкарига чикиб кетганини пайкагану, лекин узимни пайкамаганга солган эдим. 
Шеърни мактаб, тилшуносга узатдим.
— Шунака, — деб урнидан турди Кобил доктор. — Ёзиб турамиз... Бу бола каерга кетди? Узи ул- 
були борми? — У тумбочкани очиб караётганда Носиржон кирди. Афтига караб хайрон булдим. 
Рангида ранг йук, боши сочик билан богланган. Огзини кули билан тусганча каравотга хансираб 
утирди-да, бирдан туриб, уртадаги стол тагидан корсонни олди. Энгашиб огзини очиши билан ярим 
пакирча сув отилди... Бу ердан кетгиси йук. Шунинг учун водопроводдан сув ичиб келган. Узини 
касалликка солмокчи.
Хакикатан хам у кусиб булгач, Кобил докторга карамай каравотига бориб чузилди. Устига адёлни


САЙЛАНМА. Шукур Холмирзаев. 1-жилд
тортди. Сунг кизарган кузларини катта очиб:
— Мен хали тузалганим йук! - деди.
— Э! Э! — Крбил доктор келиб, корсонга тикилди. Хидлаб курди. — Сув-ку бу!
— Сув булса, сув! — деди Носир.
— Тавба! Ха, бу ер ёкиб колдими?
— Ёкиб колди!
— Хей, бола... одамлар бу ер дан тезрок кетишни истайди. Сен булсанг...
— Мен касал!
Кобил доктор шошилмай сигарет тутатди. Бизга караб елкасини кисди. Чикиб кетди. У чикиши 
билан Носиржон урнидан туриб утирди. Овози хириллаб:
— Акалар, мен колишим керак!.. Хуббижамол келадилар. У кишини куришим керак! — деди ва 
бугилиб давом этди: — Ахир, уйлаб куринглар, мен кандай килиб кетаман? Уят булади-ку? Мана, салом 
айтиптилар... Келадилар. Севгилимга, дептилар! Ахир, мен хдм йигит кишиман! Ахир, мухдббат 
нималигини биласизлар... Кунглимда орзуларим бор... Мен у кишини ушандан бери кутаман, ахир! 
Кеча-кундуз кутаман!..
Полина кирди.
— Эшоним?
— Йук, опа! Мен кетмайман! — деди Носиржон ва тагин ётиб олди. — Куриб турибсиз, ётибман. 
Касалман. Ана, кусдим!..
Полина туриб-туриб хурсинди.
— Хуббижамолни чакирайми?
Носиржон бошини кутарди. Сунг ярим туриб утирди. Кулларини олдида ковуштириб:
— Жон опа, жон Полина опа!.. — деди. — Мен, вакти келса, ишингизни киламан. Адресингизни 
айтинг. Богчангиз борми? Менинг кулимдан ул-булни тузатиш хдм келади, опа...
Тушдан кейин тилшуносга хдм жавоб булди. Мен уни «тилшунос» деб атадим. Узининг гапи бу. 
Аммо унинг уз сохдси тугрисида бир огиз хдм эшитганим йук. Онда-сонда узр сураб, бир огиз-ярим 
огиз китмир гап киларди, холос. Менга узининг адресини ёзиб бериб, Носиржонга:
— Дустим, журабошимиз Зиганшин бир яхши гап айтган эди... Биздан утган булса, узр. Кунглимизда 
тирнокча гайирлик йук. Мен сизни хурмат киламан, — деди.
Бир неча марта дук килган, ёвуз куз билан караган Носиржон жуда хижолат чеккандек каравотдан 
тушиб, унга кул берди.
— Сиз кечиринг, ака. Биз ёш, биз ёш, — деди.
Ха, Носиржон кекни билмайдиган йигит эди.
Носиржон билан иккимиз колдик. Хона нихоятда кенгайиб кетгандек туюлди. Менинг хам эрта-индин 
кетишим аник; икки текширишда хам коним тоза чикди. Носиржоннинг эса бу ерда ёлгиз колишини 
тасаввур килолмайман. Назаримда, Хуббижамол келса, улар узаро нимадир деб гаплашишади-да, кейин 
Носиржон хам такдирга тан бериб, автобус паркига йул олади...
Тушки овкатдан кейин деярли ухламадим. Носиржон каравотда муштдек булиб утирар, уктин-уктин 
ёстиги орасидан Усмон Носирнинг шеърини олиб караб куяр ва менга кутилмаган саволлар берар, узича 
жиддий мулохазалар юритар эди.
— Ака, бир яхши ишлар килгим келяпти! — деб колди энди кузим илинганда. — Уша киши учун!..
— дея сулгин давом этди. — У киши бир жойда адашиб колган булсалару мен аптовусдан тушиб 
курсам-да, кулиб, йулга солсам... — У бирдан кувнаб, хатто жилмайиб менга тикилди. — А, яхши-я! —
деди хаяжонланиб. — Мен биламан, у кишиям шахарнинг хамма йулларини билмайдилар... Хеч ким 
билмайди, менчалик! Э, канча одамларни...
Йулакдан дук-дук кадам товушлари эшитилди. Носиржон донг котди. Кадам товушлари утиб кетди.
— Аммо-лекин хаво илияпти, — дея Носиржон каравотдан тушди. Яхлит ойнали дераза кошига 
борди. Дераза баланд. Оёги учида кутарилиб пастга каради. — Ия, гулзор бор экан, ака! Ана, у ер-бу 
еридан кор кетипти! Каранг-а, курмаган эканман!... Ака дейман, шу узимизнинг пушти гул бор-ку, уша 
сулий бошлаганда тагини ковлаб шамоллатиш керак экан. Мана шу бармокдай-бармокдай курт тушар 
экан-да, томирини ер экан... Курганман...
Носиржон менинг ёнимга хали етиб келмаган эди, эшик ишонч билан тортилиб, очилди. Бир жонон


САЙЛАНМА. Шукур Холмирзаев. 1-жилд
кирди. Эгнида бельгия пальтоси. Ёкасида оппок муйна. Оёгида пошнаси баланд кизил этик. Кулида 
тасмаси узун сумка. Мен Хуббижамолни факат ок халатда ва шиппакда курар эдим. Бу паризоднинг, 
зиёли кури-нишли кизнинг уша Хуббижамол эканига дафъатан ишонмадим. Лекин бу кулча юзли, 
ёноклари хиёл чикик, кузлари хиёл кисик, оппоккина, чехрасида шухлик ва хаётбахш бир нур ёгилиб 
турган киз Хуббижамол эди.
— Вей, нима булди сизларга? Ё, бу хонага касал кирмасин, деб кетишдими йигитлар? Хувиллаб 
копти-ку! — Хуббижамол тез-тез гапирар, бирок ичдан хдяжонланаётгани сезилиб турар эди.
— Ха, йигитлар номардлик килиб бизни ташлаб кетишди, — дедим.
— Йук! Сизлар номардлик килиб ётибсизлар! — деди у. Сунг Носиржонга бокди. — Эшоним, сизни 
аллакачон тузалиб кетди, дейишган эди.
— Мен тузалдим... Мен... аллакачон тузалиб кетдим! — деди Носиржон хдприкиб.
— Булмасам...
— Сиз билан...
— Хайрлашай деб ётибсиз? — У ках-ках отиб кулди. — Х,урматли ёзувчи, мана, эшонимдан урнак 
олинглар! Садокатни каранг! Рахмат сизга, Носиржон... — Сунг овозидаги хаяжон босилмагани холда, 
кандайдир хисоб бераётгандек давом этди: — Имтихонлар огир... Сунгги имтихонлар... Кийин булди!
— У яна кулди. — Лекин телефонда сураб турдим... Хдммангизни... Вой-вой! — Хуббижамол унинг 
елкасини силамокчидек икки кадам босди-ю, иккиланиб тухтади. — Албатта сурайман-да! — деди. —
Бусиз буладими? Аммо-лекин хурсандман. Хаммаларинг отдай булиб кетибсизлар... Ёзувчи ака, сиз хам 
эртага чикаркансиз!
— Шундай гап бор.
— Кеннойимга телефон килиб куяйми?
— Узим...
Хуббижамол тараддудланиб, соатига каради. Унга бу чиройли уст-бошигина эмас, шу холатда 
соатига караш хам ярашарди.
— Булмаса, эшоним, кулни беринг, — деб у Носиржоннинг кошига дадил келди. Носиржон 
каловланиб, кулини узатди, сунг дархол тортиб, кафтигсира-ди, яна узатди. Хуббижамол узининг 
бармокдари узун, оппок кулига Носиржоннинг бармокпари калта-калта, биккигина кулини олиб 
силкитди. — Омон булинг, Носиржон... Бир-биримиздан сира хафа булмаслигимиз керак. Бир- 
биримизни тушунишимиз керак. Биз табиб эдик, сиз бемор эдингиз. Тугрими? Сизнинг вазифангиз 
булак эди, бизнинг вазифамиз булак. Тугрими?
— Ха. Албатта! Сиздан миннатдормиз, — деди Носиржон. Сунг хаёлидан чалгиди. — Уртоклар хам 
кета туриб, сизга рахмат айтишни тайинлашди. А, домла! Менга айтишди...
— Саломат булишсин! — Хуббижамол шундай деб кулини тортди. Мен томон икки кадам босиб: —
Ётиб укиш — зиён, — деди. — Сиз хали куп укишингиз керак-ку, куз жонивор керак булади... —
Табассум килди. — Хайр.
Мен урнимдан турдиму кул узатмадим, унинг хам кул беришига харакат курсатмадим.
— Рахмат, — дедим.
Хуббижамол шошиб сумкасидан чарм кулкоп олди. Биттасини кия-кия эшикка йуналди. Етганда 
бурилиб, Носиржонга тикилди.
— Носиржон, ортикча хазил-хузул килган булсам, кунгилга олмайсиз, — деди. — Майлими?
Носиржон ховликиб:
— Э, нега?! — деди. — Рахмат, опа!
Хуббижамол тез бурилиб чикди. Эшикни зичлаб ёпди. Носиржон эшикка тикилганча бир он турди. 
Кейин «нега ундай?» деган каби менга хайрат билан бокди. Сунг ошигич эшикка борди. Ланг очиб, 
каради-да, дарров бошини тортди. Кобил докторни курди, шекилли. Бирпас тургач, яна очиб каради. 
Яна ёпди. Сунг шошиб дераза кошига келди. Мен энди бу ерда чекиш мумкин деб уйладимми, сигарет 
чикардим. Тутатиб, Носиржон катори деразадан карадим. Биз учинчи каватда эдик. Пастга караяпмиз. 
Паст — оппок. Гулзордаги корга кумилган баъзи гулларнинг юзи очик — кори ё эриган, ё шамол 
учирган. Йирокда баланд дарвоза — касалхона дарвозаси. Ундан берирокда «Тез ёрдам» машинаси 
турибди. Оркасидан тутун чикяпти. Носиржон дераза рафига кулини тираб, уша томонларга хам бир- 
икки каради-да, яна чопиб эшик огзига борди.


САЙЛАНМА. Шукур Холмирзаев. 1-жилд
— Носиржон, нима ran? — дедим.
— Э, кизикмисиз! — деди у ва илгичдан патли халатини олмокчи булди-ю, чикара олмади. Ок 
куйлак, ок лозимда йулакка чикди. Мен бориб, ортидан карадим. Бошяланг, «Приёмний покой» томон 
кетиб борарди. Уша ердаги ок пар да билан тусилган жойда кимгадир дуч келди. Гаплашди. Сунг бурила 
солиб, зинадан пастлаб кетди.
Изимга кайтдим. Дераза олдига келдим. Хона чиндан хдм х,увиллаб колган, наздимда. узим ёлгиз 
булиб коладигандек эдим.
Деразадан пастга караб турардим. Кора пальтоли... Хуббижамолни курдим. У машина томон 
бораётган, машина олдида эса новча, тимкора кундуз телпак кийган йигит турар эди. Хуббижамол унга 
етай де ганда сал тойган эди, йигит чакконлик билан уни билагидан тутиб колди. Шунда 
Хуббижамолнинг ортидан худди касалхонадан кочган жиннидек ок куйлак, ок лозимда оппок кор кечиб 
бораётган Носиржонга кузим тушди. Деразага интилдим. Носиржон калтабакай кулини кимирлатиб 
нимадир дер эди. Хуббижамол тухтади. Носиржон кизга етиб олди. Кизнинг олдида у ёш боладек эди. 
Шунда бу ёкдан уларга караб лапанглаб бораётган Полинани курдим. Носиржон Хуббижамолга 
алланималар деди. Хуббижамол кулди, чоги. Кейин, у Носиржоннинг кифтига кул куйиб, бу ёкка 
каратди. Полина етиб бориб, Носиржоннинг билагидан ушлаб тортди. Кундуз телпакли йигит 
Хуббижамолнинг тирсагидан олиб машина томон жилди. Носиржон Полинанинг кулидан чикиб 
четланди. Улар оркасидан каради. Полина тагин уни судради. Телпакли йигит машина кабинасини 
очди. Хуббижамол Носиржонга караб кул силкитди-да, ичкарига кирди. Ортидан йигит хдм кирди. 
Тутун таратиб турган машина жилди. Дарвоза кия очик эди, катта очилди. Машина чикиб кетди.
Полина хдмон Носиржоннинг кулидан тортар, у тисланиб чиранар эди. Них,оят, унга буйсунгандек 
юрди-да, гулзор ёкасида каккайган бир туп дарахтдан анча 
у ттан да 
тухтаб колди. Яна Полинанинг 
кулидан чикиб, дарахт тагига борди. Кори супу-илмаган скамейкага утирди. Дарахт шохларига каради.
Бу манзара менинг ёдимдан чикмас булиб колди.
Носиржонни олиб келишгач, уни ураб ёткизишди. У хеч кимга каршилик курсатмади. Кобил 
докторнинг дук-пуписаларига хам мик этмади. Улар чикиб кетишгач, ёнига бордим. У бугрикиб кетган, 
нак ёнар эди. Менга синик илжайиб:
— Кетдилар, — деди. — Мени, эшоним, дедилар. Хдмиша эшоним булиб коласиз, дедилар. Лекин 
бир йигит билан кетдилар...
— Хдёт шунака, дустим, — дедим мен.
— Хдёт... — дея уйга чумди у. — Кизик... Аммо-лекин мухдббат хдм кизик экан!
— Сиз уни чиндан хдм...
— Э, галатимисиз, домла! Сиз узингиз кеннойимни севганмисиз?..
У жиддий гапирар, бирок ранги кизариб бормокда, пешанасига, чаккасига парча-парча жигарранг 
дог тушган эди. Баданим увишиб, йулакка чикдим.
Носиржоннинг дарх,ол иссиги чикди. Алах,сирай бошлади... Бир амаллаб тунни утказдим. 
Хдмхоналарнинг бу содда йигитчага килган муомалаларини эслаб, жуда-жуда укиндим. Узимни хдм 
сукдим. Бирок, тагин нимадир менга тасалли берар, нималигини билмас эдим.
Эрталаб турсам, Носиржон олти ойлик касалдек. Кузлари сап-сарик, бир холатда. Лекин у менга 
жилмайди.
— Ака, мухдббат кизик... Мухдббатни билмабсиз, бу дунёга келмабсиз... Ха! — У кандайдир ички 
фахр билан кимирлаб куйди. — Мен буни... гаражга борсам, айтиб бераман. Директоргаям айтаман!.. —
У синик жилмайди. — Отам йук... Алдаган эдим сизларни. Булади-ку! У кишиям казо килганлар. Лекин 
х,овли-жойимиз бор! — дея хдяжонланиб давом этди. — Гулзоримиз бор! — Сунг бир зум кузларини 
юмиб колди-да, яна чараклатиб очди. — Пастдаги дарахт бодом экан! Гуллапти! — Урнидан турмокчи 
булди. — Ана, каранг! Ана... Гуллапти... — Сунг бушашди. — Лекин совук уради.
— Ха, бевакт гуллаган дарахтни совук уради, — дедим. Дедиму бу гапимдан рамзий бир маъно 
чикмаслиги учун, демакки, Носиржонни чалгитиш учун дераза ёнига бориб карадим. Бодом гуллари 
менга куринмади.
Тушга якин менга хдм жавоб берилди. Уйга телефон килиб, хонага кайтдим. Полина кийим- 
бошимни чикариб берди. Кийиниб, хотинимнинг келишини кута бошладим.
Носиржон ухлаб ётар, бирок хдмон ах,ён-ахёнда бакирар, алахдар эди.


САЙЛАНМА. Шукур Холмирзаев. 1-жилд
Полина охиста кириб, Носиржонга каради. Бошини сарак-сарак килди. Лабини кимтиб келиб:
— Тушаверинг энди, — деди.
— Рахмат, Кобилжон Шу ердами?
— Инетитутга кетдилар. Шошилинч чакиришди. У кишини биласиз-ку, зигирча одамгарчилиги йук.
— Ундай эмас. Сизни... яхши куради.
— Э-э!
Мен Носиржоннинг тепасига бордим. У терга ботиб ётарди. Узи одатда шундай булади: баъзан 
ухлаб ётганингда устингга биров келса, дархол сезасан. Носиржон хам сездими, бир кимирлаб кузини 
очди. Менга ёвузларча тикилди. Кейин шоша-пиша тагига кул сукди. Fижимланган шеърни олди. 
Варакка бир каради-да:
— Унутибман. Бермокчийдим, каранг. Манг, — деб менга узатди.
— Колаверсин. Сизга, — дедим.
У гамгин жилмайиб, когозни узига каратди. Шунда мен бир муъжизани курдим... Унинг кузлари 
кинидан чиккудек булиб кетди. Кукраги кутарилиб тушади. Лаблари пичирлайди. Бирдан менга бокди. 
Худли мен — мен эмас, узи хам — узи эмасдек бокди. Яна когозга тикилди. Лаблари пичирлайди. 
Тагин менга тикилди-да:
— Ака, — деди бехоллик билан. — Мен укияпман-ку... Укияпман. Мана, каранг... «Севги, сенинг 
ширин тилингдан...» Укияпман! — У бугик, ёввойи овозда чинкириб юборди-да, юзини ёстикка босиб 
хунгради. Сунг урнидан турмокчи булди, мадори етмади.
Мен хайрон эдим: ха, у харфни танимай колган экан... Ажаб! Нахот бу кутилмаган тулгок унинг 
онги-да узгариш ясади! Эшитганман: куркув ё хаяжон асноси тилдан колганларнинг, тагин каттик 
куркув таъсирида тилга кирганларини... Аммо бу холни... Энди мен Носиржонни танимагандек унга 
тикилдим.
— Ундай булса, жуда яхши.
У шарт бурилди.
— Яхши-да, яхши-да!.. Мен хам одам... Яримтаман деб юрардим. Муни каранг, ака... Мана, мана... 
«Тилингдан... ким упма...» Укияпман, Полина опа!
Полина йиглар эди.
— Мен жуда хурсандман, — деди ва «тугри гапирдимми?» дегандек менга караб куйди: у 
Носиржоннинг утмишини билмасди. Мен «тугри» дегандай бош иргадим.
Кейин сездимки... жуда хурсандман. Хурсанд экан-ман! Сездимки, уша йигитларнинг шухлиги, 
узлари билиб-билмай эрмак килганлари... ушалардан хам хурсандман. Борингки, «Олижаноб буламан», 
деб буни йулдан кайтаришга уринмаганим учун узимдан хам хурсандман... Тугри айтадилар: хаётнинг 
хар бир к)финиши уз натижасини беради. Уни сунъий равишда бузмаслик керак.
Дераза пастида такси сигнал берди.
— Носиржон, энди мен хам кетаман, — дедим.
— Рахмат... — Носир кулларига тиралиб урнидан турмокчи булди. Полина уни босиб ёткизди. —
Хд-ха, ётишим керак, — дея бошини ёстикка куйди. Сунг кулини узатди. Кдсдим. Бармоклари лов-лов 
ёнарди. — Ака, каранг, укидим... У! — У бехол кулди. — Уша... халигининг кучида буям?
— Рост айтасиз, — дедим. Нимага ишора килганй, чамаси, Полинага хам тушунарли эди. — Энди 
тезрок тузалиш пайида булинг.
— Э, мен тузаламан! — деди у. — Албатта... — Кейин менга яна синик тикилди. — Кетдилар-а?
— Кетдилар.
— Х,а-ха... узим хам... Х,а, майли! Лекин, — деб жилмайди у, — мен унутмайман... У кишиям 
айтдилар. «Эшоним, сизни унутмайман», дедилар...
— Мен хам сизни унутмайман.
— Кеннойимни суранг...
Шундан кейин мен Носиржонни курмадим. Кдйсидир куни автобус бекатида кузлари ёшли болакай 

Download 5,82 Mb.


Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   124




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish