Saitxodjayev

Demografik muammo. Jamiyat rivojlanishining tabiiy omillaridan biri aholining o‘sishi hisoblanadi. Aholining o‘sishi jamiyat iqtisodi bilan chambarchas bog‘langan. Masalan, ibtidoiy jamoa tuzumida aholi o‘sishi (tug‘ilish) nisbatan past darajada edi, o‘lish ko‘rsatkichlari juda yuqori edi, kishilar umri juda qisqa edi. Quldorlik tuzumida aholi o‘sishi biroz oshdi, feodalizmda yanada oshdi. Aholi o‘sishiga iqtisodiy omillardan tashqari fan, sog‘liqni saqlash, ijtimoiy ta’minot, tarbiya, madaniyat, ba’zi xalqlarning urf-odat va an’analari ham ta’sir qiladi. Yuqorida aytilganlarni aholi o‘sish dinamikasi yana bir bor isbotlaydi. Planetamizda 1000-yil 275 mln kishi, 1500-yil 450 mln, 1650-yil 550 mln, 1800-yil 906 mln, 1850-yil 1 mlrd 170 mln, 1900-yil 1 mlrd 617

mln, 1950-yil 2 mlrd 486 mln, 1970-yil 3 mlrd 635 mln, 1987-yil 5 mlrd, 1999-yil 6 mlrd kishiga yetdi.

Hozirgi vaqtda har bir sekundda 2-3 ta bola tug‘ilyapti. 1987-yil 11- iyulda Yer yuzida 5 milliardinchi bola tug‘ildi. U Xorvatiyalik Zagreb shahridan Matey Gashpar edi. Uni tabriklash uchun BMTning bosh kotibi Peresde Kuelyar kelgan edi. 1999-yil oktabr oyida 6 milliardinchi bola tug‘ildi. U Bosniya-Gersegovinaning Sarayeva shahridan Annan

Menich bo‘ldi. Uni tabriklash uchun BMTning bosh kotibi Kofi Annan keldi. BMTning bosh kotibi nomi bolaga berildi.

O‘zbekistonda hozirgi vaqtda 24 milliondan ortiq aholi yashaydi. Prezident I.Karimov ta’kidlaganidek Respublikamiz aholisi har yili 450 ming kishiga ortib boryapti. Toshkent shahri aholisi 1995-yil 2,1 mln kishiga ortgan. Mirzo Ulug‘bek tumani aholisi 1995-yil 253,5 ming kishini tashkil qilgan.