Safin m. G., Rajabov a. I. Va ro‘ziyev yu. S



Download 2,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet58/98
Sana31.12.2021
Hajmi2,12 Mb.
#208980
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   98
Bog'liq
biofizikadan laboratoriya va amaliy mashgulotlar

 
 


 
67 
7. ELEKTROKINETIK  XODISALAR 
 
Tirik  hujayra  va  to‘qimalarning  protoplazmasi  kolloid  sistemalar 
jumlasiga  kiradi.  Bunday  sistemalar  elektr  maydoni  ta‘sirida  yo 
dispersion  muhitga  nisbatan  dispersion  faza  zarrachalarining  harakati 
yoki  gidrositatik  bosim  yoki  og‘irlik  kuchi  gradiyentida  farq 
mavjudligi  tufayli  dispersion  faza  va  dispersion  muhit  o‘rtasida 
potensiallar  farqini paydo  bo‘lishi orqali yuz beradi. 
Bu xodisalarni  elektrokinetik  xodisalar  nomi bilan yuritiladi. 
Elektrokimyoviy  xodisalar: 
-Elektroforez  –  elektr  maydonida  dispersion  muhitga  nisbatan 
dispersion  faza zarchalarining  harakati; 
-Elektroosmos  –  elektr  toki  ta‘sirida  harakatsiz  turgan  dispersion 
faza  (masalan.  teshikli  to‘siq)  orqali  dispersion  muhit  zarrachalarining 
harakati; 
-Oqim  potensiali  –  kapellyar  yoki  teshikli  to‘siqning  teshigidan 
gidrositatik  bosimning  farqi  ta‘sirida  suyuqlikning  harakati  tufayli 
yuzaga  chiqadigan  potensial; 
-Cho‘kish  potensiali  (sedimentasiya)  –  ya‘ni  sistemaning  yuqori 
va  pastki  qatlamlari  og‘irligi  kuchi  ta‘sirida  geterogen  sistemada 
yuzaga  chiqadigan  potensiallarni  kiritish mumkin. 
Bu  xodisalar  u  yoki  bu  yo‘l  bilan  dispersion  faza  va  dispersion 
muhit  chegarasida  potensiallarning  sakrab  o‘zgarib  turishi  bilan 
bog‘liq bo‘ladi. 
Bu  xil  potensiallarni  elektrokinetik  potensial  deb  yuritiladi. 
Harakatlanadigan  zarrachalarning  zaryadiga  bog‘liq  xolda  kataforez-
katodga  tomon  harakatlanish  va  anaforez-anodga  tomon  harakatlanish 
farqlanadi. 
Elektrokinetik  potensial  suyuqlikning  bevosita  dispersion  fazaga 
birikib  turgan  juda  ham  yupqa  qatlamida  yuzaga  chiqqan  va  muhit 
(yoki  faza)ning  harakatiga  nisbatan  perpendikulyar  yo‘nalishga  ega 
bo‘lgani  uchun  uni  ko‘rsatkichlarini  o‘lchab  bo‘lmaydi.  Uning  harakat 
ko‘rsatkichlarini  bilvosita  yo‘l  bilan  elektr  maydoniga  dispers  fazani 
xosil  qiluvchi  zarrachalar  harakat  tezligini  yoki  dispersion  muhit 
zarrachalari   harakat  tezligini o‘lchash orqali aniqlash  mumkin. 
Muayyan  o‘quv  qo‘llanmada  elektroforez  xodisasi  misolida 
elektrokinetik   xodisalarni  ko‘rib chiqiladi. 

Download 2,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish