SafariViewService

>

​

 

indeksidan foydalaniladi. YalM narx indeksi ancha keng

tushun- cha boMib, u o‘z ichiga nafaqat iste’mol

tovarlari, balki investitsion tovarlar, davlat tomonidan

so’lib olinadigan hamda xalqaro bozorda so’lilgan va

so’lib olingan tovarlar va xizmatlar narxlarini ham oladi.

YalM narx indeksi nominal YalMni real YalMga

aylantirib hisoblash imkoniyatini beradi. Nominal YalM

shu mahsulot ishlab chiqaril- gan davrda amal qilib

turgan narxlarda ifodalangan ishlab chiqarish hajmini

bildiradi.

Reali

YAIM

 =

Nominal

YAIM

A7

Joriy yildagi nominal YalMni real YalMga

aylantirishning ancha oddiy va to‘g‘ridan-to‘g‘ri usuli

nominal YalMni narx indeksi (NI)ga bo‘lishdir, ya’ni:

Iqtisodiyotda yillik ishlab chiqarish hajmining

ko‘rsatkichi YalM bilan birga, uning tarkibiy qismlari

sifatida hisoblanish mumkin bo‘lgan bir qator o‘zaro

bog‘liq ko‘rsatkichlar mavjud bo‘ladiki, ular milliy

iqtisodiyotning turli tomonlarini tavsiflab beradi.

YaMM va YalM ishlab chiqarish yalpi hajmining

ko‘rsatkichi si- fatida bitta muhim kamchilikka ega. Ular

mazkur yilda ishlab chiqa- rish jarayonida foydalanilgan

asosiy kapitalning o‘mini qoplash uchun zarur bo‘lgan

qiymatni ham o‘z ichiga oladi.

Mamlakat  iqtisodiyo’lining  qanchalik  rivojlanganligi

va  sama-  rali  ekaniigini  aniq  bilish  uchun  avnan  shu

yilda  jonli  mehnat-  ning  unumli  harakati  natijasida

vujudga  keltirilgan  sof  milliy  mahsulot  (SMM)

ko‘rsatkichidan foydalaniladi.

YalMdan  joriy  yilda  ishlab  chiqarish  jarayonida

iste’mol  qi-  lingan  asosiy  kapital  qiymati  yoki  yillik

amortizatsiya  summasi  ayirib  tashlansa  sof  milliy

mahsulot (SMM) ko‘rsatkichi hosil bo‘ladi:

YAIM — Amortizatsiya yillik summasi = SMM.

SMM qiymatiga davlat tomonidan o‘matiladigan egri

soliq- lar summasi kiradi. Egri soliqlar korxona

tomonidan o‘matiladigan​narxga qo‘shimcha hisoblanadi.

Bunday soliqlar og‘irligi iste’molchi zimmasiga tushib,

natijada ular daromadining bir qismini yo‘qo’ladi.

Hozirgi davrda qo‘llanilayotgan milliy hisoblar tizimida