Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

Katabolizim va anabolizimda energiya
almashinuvining
oraliq mahsuloti - ATFdir
M oddalam ing oksidlanish energiyasi
Energiya 
Transm em bran Trar
1.3-rasm. Hujayra tomonidan bajariladigan ishlar bilan
moddalarning oksidlanish energiyasi orasidagi bogMiqlik
Organizm hujayralarida doimo ulaming struktur-funksional kom- 
ponentlarining parchalanishi va sintezlanishi kuzadladi. Parcha- 
lanishda hosil bo‘ladigan moddalar oziq moddalari kabi organizm 
metabolidarining umumiy fondini tashkil qiladi. 0 ‘sayotgan orga- 
nizmda stmktur-funksional komponentlaming hosil b o iish tezligi, 
ularning parchalanish tezligidan katta, shuning uchun ulaming 
umumiy massasi ortib boradi. Katta yoshli odamda ushbu jarayonlar 
tezligida tenglik kuzadladi.
Ochiq tizim bo‘ lgan organizmlarga o ‘z-o‘zidan ko‘payish qobiliyati 
xosdir, ya’ni ular o‘zini-o‘zi nusxalash (kopiyalash) xususiyadga ega. 
Tirik tizimlardagi o4z-o4zidan ko‘payish qobiliyatini yana reproduk- 
siya deb ataydilar. Ushbu jarayon tirik materiyaning tashkillashishi- 
ning barcha darajalarida amalga oshiriladi. Reproduksiya hisobiga 
nafaqat to‘liq organizm, balki hujayralar va hujayra organellalari 
(mitoxondriyalar, plastidalar va boshq.) bo'linishdan so‘ng o ‘zining 
boshlang‘ich holatlariga o ‘xshash bo‘lib qoladi.
Birlamchi o ‘z-o‘zidan ko‘payish molekulyar darajada kuzatiladi. 
Xususan, DNK kabi informatsion molekula ikkilanishda, birlamchi 
(ona) molekulani to ‘liq qaytaruvchi ikki qiz molekulalarini hosil 
qiladi.