Sabirova rixsi abdukadirovna yuldashev nosirjon muxam edjanovich

B, 
C, D, E, F, G , 
H, K -
metabolitlar; 
E, g - 
fer- mentían
Umumiy yo'llardan tashqari, metabolitlar oqimi uncha katta 
b o ‘ lmagan (bunda kundalik sintez yoki parchalanish milligrammlarda 
o ‘lchanadi) boshqa metabolik yo‘llar ham mavjud. Ushbu maxsus 
metabolik y o ‘llar asosiy maqsadi hujayraga oz miqdorda kerak 
bo‘lgan turli maxsus moddalami hosil qilish bo‘lgan ikkilamchi 
metabolizm deb ataladi. Ikkilamchi metabolik yo‘llarga, masa­
lan, kofermentlar va gormonlar biosintezi kiradi, chunki bu birik- 
malar faqat ju da oz miqdorda sintezlanadi va ishlatiladi. Turli 
xil organizmlarda kechadigan ikkilamchi metabolik yo‘llarda 
nukleotidlar, pigmentlar, toksinlar, antibiotiklar va alkaloidlar kabi 
yuzlab yuqori ixtisoslashgan turli biomolekulalar ishlab chiqariladi.
b)
12

---

Metaboiizm 3 spetsifik funksiyani bajaradi:
1. 
Energetik - ya’ni hujayrani kimyoviy energiya bilan 
ta’minlash;
2. 
Plastik - qurilish bloklari bo‘lgan makromolekulalar sintezi;
3. 
Spetsifik - hujayraning spetsifik funksiyalarini bajarish 
uchun zarur bo‘lgan biomolekulalaming sintezi va parchalanishi.
1.3. Katabolizm va anabolizm
M etabolizmda moddalar o ‘zgarishining ikki asosiy yo‘nalishi 
ajratiladi: katabolizm va anabolizm (1.2-rasm).
Katabolizim
Almashinuv-
ningoxirgi
maxsulotlari:
C 0 H ,0 .
mocnevina
Oziq moddalar
1
Metabolitlar 
■*
Struktur-funktsional
..................
komponentlami
Anabolizm**. parchalanishi
Energiya
l
Funktsional
faollik (moddalar
transporli, mushaklaming