S. Yusupova Muharrir: Namangan viloyat Xalq ta’limi boshqarmasi Metodika markazi metodisti D. Sultanova

Darsning maqsadi:

Ta`limiy:O`quvchilarga elementlarning oksidlanish darajasining aniqlashni o`rgatish.

Tarbiyaviy:Vatanparvarlik,do`stona raqobat va guruhlarda hamkorlikda ishlash hislarini uyg`otish.

Rivojlantiruvchi:Mustaqil fikrlash ko`nikmalarini rivojlantirish.

Dars turi:Aralash.

Dars usuli:”Aqliy hujum”,”Bumerang” texnologiyasi.

Dars jihozlari:Doska,bo`r,kartochkalar,darslik,N.E.M. jadvali,davriy jadval,slayd,kodoskop,magnit doska,magnitli elementlar,modellar.

Dars borishi:

1.Tashkiliy qism.(1-daqiqa)

Salomlashish,davomat aniqlash,sinfni darsga tayyorligini aniqlash.

2.O`tgan mavzuni takrorlash(12-daqiqa)

Sinf o`quvchilarini guruhlarga bo`lish.

O`tilgan mavzu asosida so`rash.

“Aqliy hujum”

Guruhlarga navbat bilan savollar beriladi :

Zukkolar guruhi:

Kimyoviy bog`lanishning qanday asosiy turlari bor?(kovalent boglanish,ion bog`lanish,donor-akseptor bog`lanish va h.)

Kovalent bog`lanish deb qanday bog`lanishga aytiladi?(Atomlarning umumiy elektron juftlari vositasida bog`lanishiga kovalent bog`lanish deyiladi.)

Kovalent bog`lanish qanday turlarga bo`linadi?Ular haqida ma`lumot bering.(Kovalent bog`lanish:qutbsiz va qutbli kovalent bog`lanishga bo`linadi. N.E.M. bir xil atomlar qutbsiz kovalen tbog`lanish hosil qiladi.N.E.M. bir oz bir-biridan farq qiluvchi atomlar qutbli kovalent bog`lanish hosil qiladi.Misollar vatmanga yozilib ko`rsatiladi.

Qutbsiz kovalent

bog`lanish.

H-H O=O

H2 O2 N2

Qutbli kovalent bog`lansih HCl H2S

Sizga berilgan kartochkadagi kimyovy birikmalarda qanday bog`lanish mavjud?

CO2, P4, HCl, NH4OH, BaCl2

“Bilimdon” guruhi.

Qaysi elementlar atomlari erkin mavjud tura oladi?(inert gazlarning atomlari.)

Ion bog`lanish deb nimaga aytiladi?(Ionlar orasidagi bog`lanish ion bog`lanish deyiladi.)

Ionlar qanday zarrachalar?Ular haqida nima bilasiz?(Ionlar zaryadili zarrachalardir.Atomlar elektron olganda yoki berganda,ionlarga aylanadilar.Masalan: vatman qog`ozga yoziladi.

M g (+12) 2è,8 è,2 è -2 è Mg+2 (+12) 2 è,8 è

S (+16) 2 è,8 è,6 è +2 è S-2 (+16) 2 è,8 è,8 è

MgS

Ion bog`lanishli moddalarning modelini yasang.

“Kimyogarlar” guruhi

Donor-akseptor bog`lanish deb nimaga aytiladi?(Bir atomning bog`lanishda ishtirok etmagan,yoki taqsimlanmagan elektron jufti va ikkinchi atomning bosh orbitali o`rtasida hosil bo`lgan bog`lanish donor-akseptor bog`lanish deyiladi.)

Kristall panjara turlari necha xil bo`ladi?(4 turli:molekulyar,atomli,ionli,metall kristall panjaralar .)

Moddalar kristall panjarasi turlicha bo`lishi ularning xossalariga qanday ta`sir qiladi?qisqa izohlang.

Sizga berilgan moddalarning grafik formulasini magnit doskada ifodalang

K2SO4 NH3 N2

3.Yangi mavzu bayoni.(16-daqiqa)

Reja asosida o`qituvchi tushintiradi.

Kimyoviy elementlarning oksidlanish darajasi.

Kimyoviy elementning oksidlanish darajasini aniqlash.

Elementlarning yuqori va quyi oksidlanish darajalari.

4. Yangi mavzuni mustahkamlash (14-daqiqa)

Guruh a`zolariga yangi mavzu asosida topshiriqlar beriladi.

“Bumerang” texnologiyasi.

3ta guruhga qog`ozga yozilgan topshiriqlar tarqatiladi.Har bir guruh topshiriqni bajarib bo`lib,topshiriqni keyingi guruhga beradi va barcha guruh 3xil topshiriqni bajaradi.Oxiri o`zini topshirig`i har bir guruh oldiga qaytib keladi.Taqdimot o`tkazilib ,qaysi guruh qayerda xato qilgani muhokama qilinadi.Taqdimot oxirida o`qituvchi topshiriq asosida xulosa qiladi.

1-topshiriq.Quyidagi birikmalarda berilgan elementlarning oksidlanish darajasini va valenligini aniqlang.

”Zukkolar” guruhi

Modda	Oksidlanish darajasi	Valentligi	Boshqa guruh fikri
Ba(NO3)2	+2,+5,-2	2,5,2
CaCr2O7
BrCl3

“Bilimdonlar ” guruhi

Modda	Oksidlanish darajasi	Valentligi	Boshqa guruh fikri
Xe O2
FeS2
K2O2

“Kimyogarlar” guruhi

Modda	Oksidlanish darajasi	Valentligi	Boshqa guruh fikri
N2
CaCl2
HClO2