S. Y. Yusupov, sh. R. Gulomov, N. B. Nasrullayev

Neyron tarmoqlari bazasi asosida jinoyatchilarning yuzlarini 
tanish. 
2014 yilda AQSH Federal Tergov Byurosi (FTB)
tanib olish 
tizimini yangi avlodi (NGI) 
muvaffaqiyatli ishga tushirilganini 
e‘lon qildi
. 
Uning maqsadi fuqarolarning identifikatsiyalash bо‗limini 

---

201 
mustahkamlashdir. 
NGI 
ning 
asosiy 
xususiyati - 
biometrik 
ma‘lumotlarni avtomatik ravishda qabul qilish va qayta ishlash. Tizim 
butun mamlakat bо‗ylab CCTV (yopiq elektron televizion tizim) 
kameralaridan olingan ma‘lumot hisobiga ishlaydi. U insonning noyob 
xususiyatlarini aniqlaydi va ularni ma‘lumotlar bazasida saqlaydi. Keyin, 
jinoyatni tergov qilish paytida, u rasmlarni tez tahlil qilish va 
buzg‗unchini aniqlashi mumkin bо‗ladi. Biror kishini aniqlash uchun, 
masalan, yuzidagi xarakterli chandiqni yoki uning tanasidagi 
tatuirovkani aniqlash kifoya. 
Yuzni tanib olishdan tashqari, NGI о‗z shaxsni qо‗z qorachig‗iga 
qarab aniqlashga qodir. Sо‗nggi paytlar Amerika qamoqxonalaridagi 
mahbuslarning kо‗z qorachig‗i suratlari faol ravishda tо‗planadi. 
Nazariy jihatdan, ular jinoyat sodir etgan joyda tajovuzkorlarni aniqlash 
uchun ishlatilishi mumkin. 
Jinoiy 
xatti-harakatni 
bashorat 
qilishning 
yangi 
texnologiyalari. 
Shanxay transport universiteti olimlari jinoyatchilar va 
qonunga bо‗ysunuvchi fuqarolarning yuzlarini tekshirish uchun turli xil 
mashina kо‗rish algoritmlarini qо‗lladilar va keyin ular mashina farqni 
sezish yoki sezmasligini tekshirishdi. 
Insondan 
farqli 
о‗laroq, 
tasvirni 
tasniflash 
uchun 
kompyuterlashtirilgan algoritm subyektivlik yuki bilan yuklangan emas, 
о‗tgan tajriba, irqiy, diniy yoki siyosiy imtiyozlar, jinsi, yoshi va boshqalar 
bilan bog‗liq his-tuyg‗ular va noaniqliklarga ega emas, u charchamaydi va 
uyqu yoki oziq-ovqat yetishmovchiligi unga ta‘sir etmaydi, deb yozadi 
Xitoy olimlari. Ular о‗zlarining yuz suratlari asosida jinoiy moyilliklarni 
bashorat qilishning avtomtlashgan tizimini taklif etmoqda. 
Cloud 
Walk kompaniyasi 
(XXR), 
yuzni 
tanib 
olish 
avtomatlashtirilgan, 
shuningdek potensial 
jinoyatchilarning 
xavf 
darajasini kuzatish uchun katta hajmdagi ma‘lumotlarni tahlil qilish va 
baholashni tizimlarini о‗rgatishni amalga oshiradi. Qurol-yaroq 
dо‗konlariga tashrif buyuruvchilar yoki turli transport markazlariga tez-
tez kelib turadiganlar tizim tomonidan belgilanishi ehtimoli yuqoridir. 
Hatto uy jihozlari dо‗koni ham "shubha" ostida qolishi mumkin, chunki 
bu joylar hukumat tomonidan "yuqori xavfli" zonalar deb hisoblanadi. 
"Albatta, agar kimdir oshxona pichog‗i sotib olsa, bu yerda hech 
qanday jinoyat yо‗q. Lekin agar bu kishi qо‗shimchasiga qop va bolta 
ham xarid qilsa, keyin u tizim uchun shubhali bо‗ladi" – deydi Cloud 
Walk kompaniyasi vakili. 

---

202 
Mutaxassislarning fikriga kо‗ra, bunday tadqiqotlar keyingi о‗rganish-
larni talab etadi va agar muvaffaqiyatli bо‗lsa, bunday tadqiqot jinoyatni 
aniqlash va oldini olish uchun yangi vositani taqdim etishi mumkin.