S. T. Turg'unov, L. A. Maqsudova, H. M. Tojiboyeva, G. M. Nazirova, M. A. Umaraliyeva pedagogik jarayonlarni

Shaxsning 
zakovatlilik, 
irodalilik, 
zuklcolik 
xislatlari - ziyraklik, esda saqlab qolishlik, ijodkorlik, 
tanqidiylik, 
qiziquvchanlik, 
ishqibozlik, 
diqqatlilik, 
bilimdonlik, saviyalilik, hoziijavoblilik.
Shaxsning 
umumiy 
xislatlari 
- 
yoqimlilik, 
jozibadorlik, dilbarlik, ko'rkamlik, hurmatga sazovorlilik, 
buyuklik, salohiyatlilik; jiddiylik, bosiqlik; moslashuvchanlik, 
madaniyatlilik, odoblilik, ziyolilik, tabiiylik, odillik, oddiylik.
Shaxs-faoliyat yondashuvi. Pedagogik jarayonlarni 
tashkil etish va boshqarishda shaxs-faoliyat yondashuvi ham 
zarur hisoblanib, 
pedagogik jarayonlarda 
sub'yektlar 
faolligini ta'minlash va aniq maqsadlarga ko'ra belgilangan 
vazifalami bajarishga sub'yektlami motivlashtirish yo'nalishi 
sifatida vujudga keladi.
Shaxs-faoliyat yondashuvida shaxsning va faoliyatning 
komponentlari bir-biri bilan chambarchas bog'liq holda 
o'rganiladi, chunki bu yondashuv asosida tashkil etiladigan 
pedagogik jarayonlarda o'quvchi-talabalar sub'yekt sifatida 
faoliyat 
ko'rsatadi va o'z navbatida, 
o'quvchi-talaba 
shaxsining sub'yekt sifatida rivojlanishi uning faolligi, 
mustaqil, erkin, tanqidiy, tahliliy va samarali fikrlashining
rivojlanishi orqali aniqlanadi.
Ehtiyoj - insonlami ma'lum bir faoliyatga yo naltiruvc 
1
omillar bo'lib, ulami jismoniy yoki aqliy mehnatga, 
shuningdek, dam olish, bilim olishga, hunar о rganis ga, 
umuman olganda yashash uchun kurashishga с or ay l
mson ehtiyojlari turh xil -bo'lib, ulaming psixoogik 
xususiyatlariga, ya'ni odati, didi va kayfiya ,
105

---

sog'ligi, jinsi, oilaviy ahvoli, mehnat qilish va yashash 
sharoitlariga ham bog'liq bo'ladi.
Ehtiyoj - insonlaming hayot kechirishining aniq shart- 
sharoitlarga qaramligini 
ifoda 
etuvchi va 
bu 
shart- 
sharoitlarga nisbatan uning faolligini vujudga keltiruvchi 
holatdir.
Insonning 
ehtiyojlari 
ham 
ijtimoiy, 
ham 
shaxsiy 
xususiyatlarga ega bo'lib, u birinchidan, shunchaki tor 
ma'nodagi shaxsiy tavsifga ega bo'lib tuyulganda ham 
ijtimoiydir (masalan, non - non bo'lib dasturxonga kelgunicha 
ko'plab insonlar mehnati sarflanadi, 
bu esa ijtimoiy 
mahsulotdir). Ikkinchidan, inson o'z ehtiyojlarini qondirish 
uchun mazkur ijtimoiy muhitda tarixan tarkib topgan 
vositalar va usullardan foydalanadi. Uchinchidan, insonning 
ko'pgina 
ehtiyojlari 
shaxsiy 
ehtiyojlaridan 
ko'ra 
o'zi 
birgalikda 
mehnat 
qiladigan 
jamiyatning, 
jamoaning, 
guruhning ehtiyojlarini ifodalaydi, ya'ni jamoa ehtiyojlari 
kishining shaxsiy ehtiyojlari tusini oladi (yig'ihshda ma'ruza 
bilan chiqish uchun tayyorlanish ehtiyoji).