S. T. Turg'unov, L. A. Maqsudova, H. M. Tojiboyeva, G. M. Nazirova, M. A. Umaraliyeva pedagogik jarayonlarni

Uzluksiz ta'lim 
tizimida 
tashkil 
etiladigan va 
boshqariladiga 
n pedagogik 
jarayonlar 
samaradorligi 
ga ta'sir 
ko'rsatuvchi 
omiUar
Ta'lim-tarbiya jarayonida tarbiyaviy munosabatlar- 
ga xos xususiyatlaming inobatga olinishi
Pedagogik jarayonlarda motivlashtirish jarayonlari
Pedagogik jarayon subyektlarining tayyorgarligi va 
innovatsiyalarga moyilligi
Pedagogik jarayon subyektlarining faolligi va 
hamkorlikdagi faoliyati
Axborotlam ing ishonchliligi va yangiligi
Vaziyatlarga ko'ra subyektlar faolligining 
muvofiqlashtirilishi (vaziyatli yondashuv)
Innovatsiyalarda o'ziga xos xususiyatlaming 
inobatga olinishi (innovatsion yondashuv)
Pedagogik jarayonlarda o'zaro bog'liqlikva 
aloqadorlikning ta'minlanishi (tizimli yondashuv)
1-rasm. Uzluksiz ta'lim tizimida tashkil etiladigan 
pedagogik jarayonlar samaradorligiga ta'sir ko'rsatuvchi
omillar.
- mazkur tizimdagi pedagogik jarayonlarni tashkil etish 
va boshqarishda tizimning o'ziga xos xususiyatlaridan kelib 
chiqib, murakkab pedagogik tizimga xos xususiyatlami 
inobatga olish;
pedagogik 
jarayonlarda 
subyektlaming 
o'zaro 
munosabatlari hamda tarbiyaviy munosabatlami ilmiy 
asoslangan tamoyillar asosida shakllantirish;
- uzluksiz ta'lim tizimidagi pedagogik jarayonlarda 
ta'lim oluvchilaming boshlang'ich tushunchalari va o'zi 
haqidagi fikrlariga ilmiy yondashish;
37

---

- pedagogik jarayonlami oldindan loyihalashtirish 
hamda subyektlar faoliyatini rejalashtirish;
- pedagogik jarayonlarda innovatsion yondashuvlaming 
natijalari bo'yicha qayta aloqani yo'lga qo'yish.
- ta'lim oluvchilaming boshlang'ich tushunchalari va 
tayyorgarlik darajasini aniqlash, innovatsion jarayonlarga 
ulami oldindan tayyorlash va ilmiy-metodik mahsulotlar 
bilan ta'minlash;
uzluksiz 
ta'lim 
tizimidagi 
pedagogik 
jarayon 
subyektlari hisoblangan ta'lim oluvchilaming qiziqishi, 
ehtiyoji 
va 
innovatsiyalarga 
moyilligini 
aniqlash 
va 
motivlashtirish;
- pedagogik jarayonlarga yangiliklami tatbiq etish va 
subyektlaming 
innovatsion 
faoliyatini 
tashkil 
etishda 
innovatsiyalaming o'ziga xos xususiyatlarini inobatga olish;
- axborotlar to'plash, ulami tahlil qilish va obyektiv 
baholash asosida o'zgamvchan vaziyatlarga ko'ra subyektlar 
faoliyatini muvofiqlashtirib borish.
Shuningdek, uzluksiz ta'lim tizimida tashkil etiladigan 
va boshqariladigan pedagogik jarayonlar muvaffaqiyatini 
ta'minlashda 
quyidagi 
samaradorlik 
ko'rsatkichlarini 
inobatga olish zarur:
- maqsadiy samaradorlik - bu pedagogik jarayonlar 
subyektlari 
salohiyati, 
imkoniyatlari 
va 
mavjud 
imkoniyatlarning belgilangan maqsadlarga mos kelish 
darajasini ifodalovchi xususiyatlar;
- ijtimoiy-psixologik samaradorlik - bu pedagogik 
jarayonlardagi ta'limiy muhitning holati tavsifi bo'lib, 
subyektlar ehtiyojlarining rivojlanishi, ulaming yaratilgan 
shart-sharoitlardan va o'z faoliyatidan qoniqish hosil qilish 
darajasi;
- ta'minot samaradorligi - erishilayotgan natijalaming 
ilmiy-metodik ta'minotga bog'liqligi;
38

---

texnologik 
samaradorlik 
-
subyektlar 
asosiy 
funksiyalarining amalga oshirilish darajasi, shuningdek, 
subyektlar faolligini rivojlantirish samaradorligi.
Mazkur shartlami inobatga olgan holda uzluksiz ta'lim 
tizimidagi pedagogik jarayonlami ilmiy asosda tashkil etish, 
samaradorligini 
ta'minlash, 
belgilangan 
maqsadlarga 
erishish, 
innovatsion 
jarayonlami 
tashkil 
etish 
va 
natijaviylikka 
erishishda 
subyektlar 
faoliyatini 
muvofiqlashtirish, nazorat qilish, obyektiv baholash va 
muntazam rag'batlantirib borish o'ziga xos ahamiyat kasb 
etadi.