S, Qorayevning «Toponimika» qo'llanmasi toponimikaning ilmiy-nazariy asoslariga feamda O'zbekiston toponimiyasiga bag'ishlangan va shubhasiz, ijtimoiy hajitda gujnanitar fanJaming eng dolzarb

Qo'shko'prik, Mingchuqur, To'qsonkamar, O'ttizadir kabi. 

Ikkinchi  tarkibiy  qismi  o'simlik  yoki  hayvon  nomidan  iborat  bo'lganda: 

Qo'shtol, Beshqayrag'och, O'narcha, Beshechki, Yolg'iztol. 

Quyidagi hollarda ajratlb yoziladi: 

Geografik nom oldida qandaydir sifat kelganda: 

a)  Katta Oqtepa, Katta Beshkapa, Katta Qorabog', Katta Naymancha; 

b)    Kichik  Aravon,  Kichik  Qo'rg'oncha,  Kichik  Amirobod,  Kichik  Toshloq,   

Past  Olaqarg'a,   Past  Oqqo'rgon,   Past   Burqut,   Past Sho'robod; 

d)   Pastki Oyoqchi, Pastki Qoraqiya, Pastki Sariqamish, Pastki Uyshun; 

e)   Quyi Janafar, Quyi Beshravot, Quyi Sho'robot, Quyi Navmetan; 

f)  Eski Haytobod, Eski Elbayon, Eski Xo'jaobod, Eski Haqqulobod; 

g)  Etak Boybo'ta, Etak Saroy, Etak Oqqo'rg'on, Etak Qoramozor, 

h) O'rta Qorabog', O'rta Rahimobod, O'rta Sho'rchi, O'rta Saydov; 

i) Yuqori Arabxona, Yuqori Olot, Yuqori Qoraqiya, Yuqori Jirmiz; 

j) Yangi Naynova, Yangi Baliqchi, Yangi Gulbog', Yangi Mirishkor. 

Kishilarning  ism-familiyalaridan,  taxalluslaridan  iborat  geografik  nomlar 

alohida (ayrim holda) yoziladi: Kimyoxon Xo'jayeva, Parda Tursun, Usmon Yusupov, 

Hamza Hakimzoda, Alisher Navoiy ko 'chasi Habib Abdullayev ko'chasi kabi. 

---

General Uzoqov ko 'chasi, Buyuk Ipak yo'li bekati, O’zbekistonning besh yilligi, 

Istiqlolning  o'n  yilligi  shirkat  xo'jaliklari  kabi  ko'p  so'zii  nomlar  ayrim-ayrim 

yoziladi. 

Quyidagi  hollarda  qo'shtirnoq  ichiga  olinadi:  Zavod-fabrikalar,  shirkat 

xo'jaliklarining,  firmalarning  nomlari  qo'sbtirnoq  bilan  yoziladi:  «Toshkent»  shirkat 

xo'jaligi, «Zomin» jamoa xo'jaligi, «Malika» fabrikasi. 

Geografik  obyektlarning,  matbuot  organlarining  nomlari  bilan  atalgan 

toponimlar  xaritalarda  qo'shtirnoqsiz  yoziladi:  O'zbekiston  ovozi  gazetasi  ko'chasi, 

Movarounnahr ko'chasi. 

Sonlar  bilan  yozilish  tartibi:  Geografik  nomlar  tarkibiga  kirgan  tartib  sonlar 

nomning  oldida  birinchi  o'rnida  so'z  bilan  yoziladi:      Yettinciqo'tir  (ruscha  xutor 

so'zidan), Beshinehi brigada kabi. 

Geografik obyektning turini bildiradigan so'zlar geografik atamalar hisoblanadi. 

Masalan,  kol,  cho'l,  tog',  adir,  ariq,  oral,  quduq,  muzlik,  botqoqlik,t  qirg'oq, 

sharshara, qir, botiq, vodiy, soy, kanat, tekislik va b. 

Geografik  atamalar  turdagi  otlar  bo'lganida  gegrafik  nomdan  keyin  kichik 

harflar bilan alohida yoziladi. 

Geografik  atamalar  toponimlar  tarkibiga  kirganda  qo'ishib  yoziladi  va  shu 

geografik  nomlardan  keiyin  yana  takrorlanishi  mumkin:  Qora-tog'  tog'i,  Oqtepa 

tepaligi,  Sirdaryo  daryosi,  Kattaqishloq  qishlog'i,  Oqkon  koni,  Tandirqum  qishlog’i 

kabi. 

Xartalarga  aholi  punktlarining  nomlari  yonida  ularning  turlarini  bidiradigan 

so'zlar (shahar, qishloq, ovul, shaharcha va boshqa) yozilmaydi. 

Atamalar  turli  joylarda  turlicha  talaffuz  qilinishi  mumkin.  Jonli  til  so'zlardan 

iborat atamalarning talaffuz shakli joy nomlari yozilishida saqlanib qoladi. 

Birinchi  tarkibiy  qismi  ot  yoki  sifatdan,  ikkinchi  atoqli  otdan  iborat  bo'lgan 

toponimlar  defis  orqali,  har  ikki  komponenti  ham  katta  harflar  bilan  yoziladi: 

Chig'atoy-Oqtepa,  Ko'kcha-Oqtepa,  Ozod-Buxoro,  Dasht-Azlartepa,  Dasht-Jaloir, 

Bog'i-Samarqand,  Do'ng-Qovchin,  Qo'shtepa-Saroy,  Tajik-Pistakent,  O'qchi-

Qushqo'noq, Xaroba-Qulonchi, Chorbog'-Boyqo'ndi, Chek-Nasriddin, Chek-Jo'rabek, 

Cho'ja-Arab,  Cho'ja-Yuziya. 

Ba'zi  qo'shaloq  so'zlardan  iborat  toponimlar  orasida  defis  qo'yib,  ikkinchi 

tarkibiy  qismi  kichik  harf  bilan  yoziladi:  Oppon-soppon,  Ekin-tikin,    Shirin-shirin,  

Ishchi-xizmatci. 

Birinchi  tarkibiy  qismi  fe'l,  ikkinchi  tarkibiy  qismi  toponim  boigan  geografik 

nomlar: Qolgan-Sir, Qolgan-Chirchiq kabi yoziladi. 

2.  Davlat  hokimiyat  organlari  va  o'z-o'zini  boshqarish  organlarida,  aloqa, 

transport,  statistika  muassasalari,  ommaviy  axborot  vositalarida,  geografik  xaritalar 

va  atlaslarda  hamda  iqtisodiyot,  fan,  madaniyat  birlashmalari  xodimlari,  yuridik 

shaxslar  va  fuqarolar  tomonidan  har  qanday  geografik  nom  –  toponimning  qat'iyan 

bir  shaklda,  standartlashtirilgan  holda  yozilishiga  erishish  davlatning  suverenligini 

ko'rsatuvchi  dalillardan  biridir.  Boshqacha  qilib  aytganda,  har  bir  geografik  obyekt 

nomining  rasmiy  va  umumiste'molda  bir  xilda  yozilishini  qat'iylashtirish, 

qonunlashtirish geografik homlarni standartlashtirish deyiladi. 

---

Agar  bunday  vazifa  birgina  davlatning  manfaatini  ko'zlab  bir  til  (ko'p  millatli 

davlatda  bir  necha  til)  vositasida  amalga  oshiriladigan  bo'lsa,  bu  geografik 

nomlarning  milliy  standartlashtirilishi  deb  yuritiladi.  Bordi-yu  bu  ish  xalqaro 

aloqalar  tobora  avj  olajotgan  hozirgi  davrda  ayni  vaqtda  bir  necha  davlatning 

mushtarak  manfaatlarini  ko'zlab  amalga  oshirilsa,  o'z-o'zidan  geografik  nomlarning