S. P. Allayorov

Nazorat savollari va topshiriqlari: 
1. Arxivator dasturlari va ularning vazifasi 
2. Fayllarni arxivlash va maqsadi 
3. Arxivator dasturlari va ularni oʻrnatish 
4. Fayllar guruhini arxivlash va bir joyga jamlash 
5. Arxivlangan fayllarni himoyalash 
6. Arxivator dasturlarini imkoniyatlari 
7. Fayl va papkalarni arxivlash 
Mustaqil ish topshiriqlari 
 
1. Arxivator dasturlarini oʻrnatish va ularning turlari 
2. Total Commander dasturi va uning imkoniyatlari 
3. Arxivlangan fayl va papkalarni Internetga joylashtirish 

---

116 
III BOB. TA’LIMDA AXBOROT VA KOMMUNIKASIYA 
TEXNOLOGIYALARI 
 
****************************************************************** 
 
3.1. Kompyuter tarmoqlari va topologiyalari 
 
Tayanch soʻzlar. 
Kompyuter tarmoqlari, tarmoq topologiyalari, Lokal, 
mintaqaviy va global kompyuter tarmoqlari, provayder, electron pochta, POP3 
protokoli, SMTP protokoli, TCP/IP protokoli va h.k. 
Internet bu yagona standart asosida faoliyat koʻrsatuvchi jahon global 
kompyuter tarmogʻidir. Uning nomi ikki xil talqin qilinadi, ya’ni “International 
Network” – xalqaro tarmoq va “Interconnected networks” «tarmoqlararo» degan 
ma’noni anglatadi. U mahalliy (lokal) kompyuter tarmoqlarni birlashtiruvchi 
axborot tizimi boʻlib, oʻzining alohida axborot maydoniga ega boʻlgan virtual 
toʻplamdan tashkil topadi.
Internet tarmoqgʻi, unga ulangan barcha kompyuterlarning oʻzaro 
ma’lumotlar almashish imkoniyatini yaratib beradi. Internet tarmogʻining har bir 
mijozi oʻzining shaxsiy kompyuteri orqali boshqa shahar yoki mamlakatga 
axborot uzatishi mumkin. Masalan, Vashingtondagi Kongress kutubxonasi 
katalogini koʻrib chiqish, Nyu-Yorkdagi Metropoliten muzeyining oxirgi 
koʻrgazmasiga qoʻyilgan suratlar bilan tanishish, xalqaro anjumanlarda ishtirok 
etish, bank muomalalarini amalga oshirishi va hatto boshqa mamlakatlarda 
istiqomat qiluvchi Internet tarmogʻi mijozlari bilan shaxmat oʻynash mumkin. 
Global tarmoq tushunchasi. Internet tarmogʻining asosiy yacheykalari 
(qismlari) bu shaxsiy kompyuterlar va ularni oʻzaro bogʻlovchi lokal tarmoqlardir. 
Internet tarmogʻi – bu global tarmoq vakili hisoblanadi. 

---

117