S. M. Turobjonov, T. T. Tursunov, K. M. Adilova

Kislotali yomg‘irlami hosil bo‘lishiga olib keluvchi atmosferadagi asosiy ifloslantiruvchilarga oltingugurt ikki oksidi, azot oksidlari va uchuvchan organik birikmalari kiradi,
Atmosfera katta oksidlantiruvchi sistema bo‘lib, uning tarkibidagi asosiy oksidlantiruvchi modda — kislorodning miqdori juda kattadir. Tabiiy va antropogen yo‘li bilan hosil bo‘lgan hamda tarkibida С, H, S,N atomlari bor bo‘lgan birikmalar atmosferaga kelib tushganda unda uzoq vaqt davomida saqlanadigan barqaror (C 02) yoki kislotali xossalarga ega bo‘lgan qisqa vaqt havoda saqlanib turadigan (azot va oltingugurt oksidlari) birikmalarga aylanadi. Bu birikmalar suyuq fazadagi oksidlanish jarayonlarida ishtirok etib, yomg‘ir bilan atmos-feradan yuvilib chiqadi. Oksidlanish jarayonlarida kisloroddan tashqari ozon 0 3, gidroksil radikali HO, gidroperoksid radikali H 02, organik peroksid radikallari (ROO), peroksiasetilnitrat (PAN), vodorod peroksidi (H20 2), nitrat ionlari (H 03 ) va boshqalar ishtirok etadi. Bu radikallar orasida reaksion qobiliyati eng kuchli bo'lgan gidroksil radikali bo‘lib, u azot va oltingugurt oksidlarini azot va sulfat kislotasi holatigacha oksidlantiradi.