S kurbaniyazov, R. Q. Turniyazov

QURILMANING TUZILISHI VA ISHLASH PRINSIPI
SHisha silindr idish 40-45 sm balandlikdan tekshirilayotgan suyuqlikka to’ldiriladi (3-rasm). Idishning ichida pastga tushgan sharchani ko’tarib olish uchun dastalik turadi. Silindr idishning old tomonida santimetrlarga bo’lingan shkala bor, u orqali sharning suyuqlikda qancha masofani o’tishini aniqlash mumkin. SHarcha suyuqlikka tashlanganda 8- sm gacha masofada tekis tezlanuvchan harakat qilib, keyin tekis harakat qila boshlaydi. Tajribani qulayroq, bajarmoq uchun sharchaning tekis harakati boshlangan nuqtaga A belgi va - masofani o’tgandan so’ng V belgi qo’yish mumkin. Sharcha A belgiga kelganda sekundamer yurgizib yuboriladi va B belgiga kelganda esa tuhtatiladi. Sharchaning tushish tezligi formula yordamida topiladi.
ISHNI BAJARISH TARTIBI

1. 
   Mikrometr bilan sharchaning radiusi r o’lchab olinadi.
   
2. 
   Sekundomer yordamida sharchaning ikki belgi orasidagi masofani o’tish uchun sarf bo’lgan vaqt aniqlanadi.
   
3. 
   Suyuqlikning temperaturasi termometr bilan o’lchanadi va u temperaturadagi suyuqlik zichligi jadvaldan olinadi.
   
4. 
   Topilgan qiymatlarni (12) formulaga qo’yib suyuqlikning yopishqoqlik koeffisienti topiladi.
   
5. 
   Olingan natijalar quyidagi jadvalga yoziladi.
   

№
1
2
3