S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

Barm oq  izlarining  skanerlari.
  Barmoq  izlarini  skanerlovchi 
an’anaviy  qurilmalarda  asosiy  element  sifatida  barmoqning  xarak- 
terli  rasmini  qaydlovchi  kichkina  optik  kamera  ishlatiladi.  Ammo, 
daktiloskopik  qurilmalami  ishlab  chiqaruvchilaming  ko‘pchiligi 
integral  sxema  asosidagi  sensorli  qurilmalarga e’tibor bermoqdalar. 
Bunday  tendensiya  barmoq  izlariga  asoslangan  autentifikatsiya- 
lashni qo‘llashning yangi sohalarini ochadi.
Bunday  texnologiyalami  ishlab  chiquvchi  kompaniyalar  bar­
moq izlarini  olishda turli,  xususan,  elektrik,  elektromagnit va bosh­
qa usullami amalga oshimvchi vositalardan foydalanadilar.
Skanerlardan biri barmoq izi tasvirini  shakllantirish maqsadida 
teri  qismlarining  sig‘im  qarshiligini  o‘lchaydi.  Masalan,  Veridicom 
kompaniyasining daktiloskopik qurilmasi yarim-o‘tkazgichli datchik 
yordamida  sig‘im  qarshiligini  aniqlash  orqali  axborotni  yig‘adi. 
Sensor  ishlashining  prinsipi  quyidagicha:  ushbu  asbobga  qo‘yilgan 
barmoq  kondensator  plastinalarining  biri  vazifasini  o‘taydi  (6.6- 
rasm).  Sensor  sirtida joylashgan  ikkinchi  plastina  kondensatoming 
90000  sezgir  plastinkali  kremniy  mikrosxemasidan  iborat.  Sezgir 
sig‘im  datchiklari  barmoq  sirti  do‘ngliklari  va  pastliklari  orasidagi 
elektrik  maydon  kuchining  o'zgarishini  o‘lchaydi.  Natijada
166

---

do‘ngliklar va pastliklargacha bo‘lgan masofa aniqlanib,  barmoq izi 
tasviri olinadi.
Integral sxema asosidagi sensorli tekshirishda AuthenTec kom- 
paniyasida  ishlatiluvchi  usul  aniqlikni  yana  ham  oshirishga  imkon 
beradi.
Qator ishlab  chiqaruvchilar biometrik tizimlami  smart-kartalar 
va karta-kalitlar bilan kombinatsiyalaydilar.
P astlikkacha 
D o ‘nglikkacha
m asofa 
m asofa
Integral  sxemalar  asosidagi  barmoq  izlari  datchiklarining  ki- 
chik  oichamlari  va  yuqori  bo‘lmagan  narxi,  ulami  himoya  tizimi 
uchun ideal interfeysga aylantiradi. Ulami kalitlar uchun breloklarga 
o‘matish mumkin. Natijada foydalanuvchi kompyuterdan boshlab to 
kirish  yo‘li,  avtomobillar  va  bankomatlar  eshiklaridan  himoyali 
foydalanishni ta’minlaydigan universal kalitga ega bo‘ladi.