S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

A
 
foydalanuvchi  V  dan
  oladigan  xabari  yolg‘on  emasligiga  ishonch 
hosil  qilishni  istasa,  u  foydalanuvchi 
V
 uchun yuboradigan xabarga
135

---

oldindan  bilib  bo‘lmaydigan  element  -  
X
  so‘rovini  (masalan, 
qandaydir  tasodifiy  sonni)  qo‘shadi.  Foydalanuvchi  V  javob 
berishda  bu  amal  ustida  ma’lum  amalni  (masalan,  qandaydir 
f(X)
 
funksiyani  hisoblash)  bajarishi  lozim.  Buni  oldindan  bajarib  bo‘l- 
maydi,  chunki  so‘rovda  qanday  tasodifiy  son 
X
  kelishi  foyda­
lanuvchi 
V
  ga  ma’lum  emas.  Foydalanuvchi 
V
 harakati  natijasini 
olgan  foydalanuvchi 
A
  foydalanuvchi 
V
  ning  haqiqiy  ekanligiga 
ishonch  hosil  qilishi  mumkin.  Ushbu  usulning  kamchiligi  -  so‘rov 
va javob o‘rtasidagi qonuniyatni aniqlash mumkinligi.
Vaqtni  belgilash mexanizmi  har bir  xabar uchun  vaqtni  qayd- 
lashni ko‘zda tutadi. Bunda tarmoqning har bir foydalanuvchisi kel- 
gan  xabaming  qanchalik  eskirganini  aniqlashi  va  uni  qabul  qil- 
maslik qaroriga kelishi mumkin,  chunki u yolg‘on bo‘lishi mumkin. 
Vaqtni  belgilashdan  foydalanishda  seansning  haqiqiy  ekanligini 
tasdiqlash uchun