S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

xavf­
sizlik choralariga rioya qilishlari lozimligini uqtirish
va ushbu 
choralarga rioya qilinishini nazoratlash.
4. Operatsion tizim dasturlari va ma’lumotlarining 
rezerv
nusxalarini muntazam tarzda yaratish va yangilash.
5. Operatsion tizimning konfiguratsion m a ’lumotlaridagi va
xavfsizlik siyosatidagi о ‘zgarishlarni doimo nazoratlash.
Ushbu o‘z- 
garishlar xususidagi axborotni operatsion tizim xavfsizligini yeng- 
gan niyati buzuq shaxsga o‘zining ruxsatsiz harakatlarini niqoblash- 
ga qiyinchilik tug‘dirish uchun noelektron axborot eltuvchilarida 
saqlash maqsadga muvofiq hisoblanadi.
Ta’kidlash lozimki, muayyan operatsion tizimda axborotni 
himoyalashning yana boshqa ma’muriy choralari talab etilishi 
mumkin.
Nazorat savollari:
1. Himoyalangan operatsion tizim tushunchasi.
2. Himoyalangan operatsion tizimni yaratishdagi yondashish- 
lami tushuntirib bering.
3. Himoyalashning ma’muriy choralari nimalami o‘z ichiga 
oladi?
9
9.2. 
Operatsion tizimni himoyalash qismtizimining arxitekturasi
Operatsion tizim ni himoyalash qismtizim ining asosiy fu n k -
siyalari.
Operatsion tizimni himoyalash qismtizimi quyidagi asosiy 
fimksiyalami bajaradi:
Identifikatsiya, autentifikatsiya va avtorizatsiya.
Himoyalangan 
operatsion tizimda har qanday foydalanuvchi (foydalanuvchi sub- 
yekt) tizim bilan ishlashdan oldin identifikatsiyani, autentifikatsiya- 
ni va avtorizatsiyani o‘tishi lozim. Foydalanuvchi subyektning iden- 
tifikatsiyasiga binoan subyekt operatsion tizimga o‘zi xususidagi 
identifikatsiyalovchi axborotni (ismi, hisob raqami va h.) bildiradi 
va shu tariqa o‘zini identifikatsiyalaydi. Foydalanuvchi subyektning 
autentifikatsiyasiga binoan, subyekt operatsion tizimga identifikat­
siyalovchi axborotdan tashqari uning haqiqatdan ham foydalanuvchi