S ismli fuqaro D. bilan 022 yil noyabr kuni soat 19. 00 da Toshkent

---

Kazus
S. ismli fuqaro D. bilan 2022 yil 5 noyabr kuni soat 19.00 da Toshkent
shahridagi “Basri baba” restoranida uchrashishga kelishdi. Uchrashuv vaqti
aniq bo‘lganidan so‘ng S. restoranga telefon qilib joy buyurtma qilib qo‘ydi.
Uchrash kuni kelganda “jentelmenlik” qoidalariga rioya qilgan holda S.
uchrashuv joyiga belgilangan vaqtdan yarim soat oldinroq keldi.
Shuningdek, ikkinchi tomon kelguncha “Baxtli onlar” maxsus ichimligidan
buyurtma berdi. Soat millari sekin astalik bilan 18.45, 18.55 va 19.00 ni
ko‘rsatdi. Soat millari 19.30 bo‘lganda ham D. uchrashuv joyiga kelmadi.
Bundan g‘azablangan S. buyurtma qilingan joy va olib kelingan ichimlik
bahosini to‘lab Restorandan chiqib ketdi. S. qilgan ushbu xarajatlarini va
kutib qolganligi natijasida ko‘rgan zararlarini D.dan undirib berishni so‘rab
sudga murojaat qildi. D. esa ushbu to‘lovlarni undirib olishga asos yo‘qligini,
chunki ular o‘rtasida shartnoma tuzilmaganligini, shuningdek, “Baxtli onlar”
maxsus ichimligini S. o‘zi buyurtma qilganligini, bunga D.ning dahli yo‘qligini
aytdi. S. esa restoranda joy buyurtma qilganligi, bundan esa D. xabari
bo‘lgan yoki xabari bo‘lishi kerak bo‘lgan holat ekanligini keltirib, hech
bo‘lmaganda shu xarajatni undirib berishni so‘radi.
Sud qanday qaror qabul qilishi kerak?
Vaziyatga huquqiy baho bering.

---

Kazus javobi.
Kazusga IRAC usuli bilan yechim beraman.
I-issue/muammo
Yuqoridagi keltirilgan kazus muammosini tahlil qilsam bu vaziyatda S ismli
fuqaro tanishi D bilan 2022 yil 5 noyabr kuni soat 19.00 da Toshkent
shahridagi “Basri baba” restoranida uchrashishga keloshdi. Bu uchrashuv
uchun S ismli shaxs Basri baba restoranida alohida joy va "Baxtli onlar"
ichimligini buyurtma beradi. Lekin uchrashuv vaqti kelganda yaʼni soat 19⁰⁰
da D uchrashuvga kelmaydi. Bundan jahli chiqqan S ismli shaxs D
uchrashuv joyiga kelmaganini va bundan Dning xabari borligini keltirib
buning uchun Ddan uchrashuv uchun ketgan xarajatlarni qoplab berishni
soʻrab sudga murojaat qiladi. Bizning oldimizda bu vaziyatda qonuniy
qanday yechim berish vazifasi turibdi.
R-rule/qoida.
Bu vaziyatda S ga nisbatan ham moddiy ham maʼnaviy zarar yetkazildi.
Fuqarolik kodeksining 1021-moddasida qayd etilganidek, maʼnaviy zarar,
uni yetkazuvchining aybi boʻlgan taqdirda, zarar yetkazuvchi tomonidan
qoplanadi. Yuqoridagi vaziyatdan kelib chiqsak bu vaziyatda D tomonidan S
ni ishontirib uchrashuvga kelmaslik holati kelib chiqmoqda.
A-application/tahlil
Kazusni tahlil qiladigan boʻlsak bu vaziyatda D tomonidan S ni ishonchini
suisteʼmol qilish holati kuzatilmoqda. D uchrashuvga kelmagan holatda Sga

---

nisbatan maʼnaviy zarar yetkazildi. Bu vaziyatda D rozilik berganini inobatga
olib D tomonidan S ga zarar toʻlab berilishi kerak. Chunki oʻrtada ogʻzaki
kelishuvga erishilgan. Fuqarolik kodeksida shaxsga yetkazilgan maʼnaviy
zararni undirish tartibi hisoblanadi va toʻlab berilishi belgilangan. Bu
vaziyatda S ga D tomonidan yetkizilgan zarar undirib beriladi.
C-conclusion/xulosa.
Xulosa qilsam shuni ayta olamanki bu vaziyatda D tomonidan S ga nisbatan
maʼnaviy zarar yetkazildi. Qonunchilikda bunday hollarda zarar undirib
berilishi belgilangan. S oʻziga yetkizilgan zarar uchun D dan qilingan
xarajatlar uchun toʻlovni undirib oladi. Shunday ekan kimgadir vada
berishda avvalo oʻylab koʻrish kerak degan fikrga kelinadi. Har qanday
holatda shaxsning qadr qimmati birinchi oʻrinda turadi.