tasvirlangan. Biri – yosh qiz. Uni biz rasmning oq foniga e’tibor berib ko’rishimiz
mumkin. Ikkinchisi – keksa ayol. Uni esa qora shakllarga qarab payqay olamiz.
3-rasm. 4-rasm.
3-rasm. Ushbu rasmda psixologiyada juda mashhur bo’lgan tasvirlardan biri
ifodalangan. Uning siri oddiy. Agar diqqatimiz markazidagi oq rangli shaklga
qaratilsa, kimdir ajoyib guldonni, yana ba’zilar oddiy ko’zani ko’rishi mumkin.
Bordi-yu, diqqatimiz qora fonga qaratilsa, u erda biz bir-biriga tikilib turgan ikki
kishining yuzini ko’ramiz.
4-rasm.
Diqqat bilan rasmning qora rangli shakllariga qaratsak, biz chap
tomonga nigoh tashlagan xindyning tasvirini ko’ramiz. Rasmdagi qora rangli
shaklar oq fonga hajman kichikroq bo’lgani sababli biz eng avvalo, aynan xindu
tasvirini ko’rib turibmiz.
Agar diqqatimizni shaklga nisbatan hajman kattaroq bo’lgan oq fonga
qaratsak (bu biroz qiyin bo’lishi tabiiy), rasmda bizga orqasi bilan o’girilib turgan
shimol xalqlaridan biri (deylik eskimoslar)ning vakili yoki shunchaki qishning
sovug’ida qalin kiyingan kishining tasvirini ko’rishimiz mumkin.
Shu kabi ko’rish illuziyalariga misol bo’la oladigan rasmlarni hayotimizda
juda ko’p uchratishimiz mumkin. Ularni ko’rganingizda rasmlaga qarab, biroz
mulohaza yuritib ko’ringchi. Fon xususiyatlari sababli hosil bo’ladigan illuziyalar
nafaqat fon va undagi shakl hajmiga, balki har ikkisining fazodagi joylashuviga
ham bog’liq bo’ladi.
Hissiyot to`g`risida tushuncha. Kayfiyatlar, stress, depressiya, eyforiya.
Inson idrok etish, hayol surish va fikrlash jarayonlarida faqat voqelikni bilib
qolmay, balki shu bilan birga hayotdagi u yoki bu narsalarga qanday bo`lmasin
munosabat bildiradi. Unda ularga nisbatan u yoki bu tarzda his-tuyg`u paydo
bo`ladi. Bunday ichki shaxsiy munosabatning manbai - faoliyat va munosabat
jarayonlari bo`lib, u ana shunday jarayonlarda ro`y beradi, o`zgaradi, barqaror tus
oladi yoki yo`qoladi.
Hissiyot - kishining o`z hayotida nimalar yuz berayotganiga, nimalarni
bilib olayotganiga yoki nima bilan mashg`ul bo`layotganiga nisbatan o`zicha turli
xil shaklda bildiradigan ichki munosabatidir.
Hissiyotni boshdan kechirishning turli shakllari - emotsiya, affekt, kayfiyat,
turli hayajonlanish, stress mavjud. Ehtiros, tor ma’nodagi so`z bilan aytganda,
his-tuyg`ular - shaxsning emotsional soxasini tashkil etadiki, ular kishi xulq-
atvorini tartibga solib turadi, bilishning jonli manbai, odamlar o`rtasidagi
murakkab va ko`pqirrali munosabatlarning ifodasi bo`lib hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: