S. F. Abdirasilov

6. Intererni tasvirlash
Mazmuni:  Tasviriy 
san’atda 
interer. 
Interemi 
ko‘rinishlari.
Xonaning ichki  ko‘rinishining tasvirlash usuli.
Topshiriq  -  o‘quv xonasi intererini tasvirlash.
«In terer»  fransuzcha  so‘z  b o iib ,  xona  ichkarisining  ko‘rinishi 
demakdir. 
Bu 
tasviriy 
san’atning 
alohida 
janri 
hisoblanadi. 
Mashg‘ulotlami  bajarganda  uy  yoki  b o im asa  koridor  va  zallar 
tanlanadi,  bu  yerda  qisqarish  yaqqol  ko‘rinadi.  Interer  chizish 
mashg‘ulotlarini  o‘tkazishdan  oldin  qoidalari  bilan  tanishish  kerak.
198
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Interer  asosan  ikki  usulda  tasvirlanadi:  1.  Bir  tutashish  nuqtasiga  ega 
b o ig an   interer.  2.  Ikkita  tutashish  nuqtasiga  ega  b oigan  interer.  Katta 
xonalarda  ko'pincha  bir  tutashish  nuqtali  interer  rasmi  chiziladi. 
Xonaning ichi unchalik katta b oim asa burchakdan ikki tutashisii nuqtasi 
orqali  interer  chizish  qulay  keladi.  Masalan,  sinf  xonasining  rasmini 
chizish  uchun:  1.  Oldin  surat tekisligini,  ya’ni  qog‘ozni  aniqlab  oliiiadi.
2.  Qalam  bilan  oichab  old  devorga  nisbatan  shiftning  balandligi  va 
polning  ch izigi  topiladi.  3.  Ikki  yon  devoming  oicham i  va  o'nii 
topiladi.  4.  Burchaklami  birlashtirib,  yon  devorlarning  orqaga  ketuvchi 
chiziqlari  topiladi.  Keyin  ularni  markaz  tomon  yo‘naltirib  o‘zaro 
kesishgan yerda uchrashuv  nuqtasi  topiladi.  5.  0 ‘sha nuqtadan  gorizoiit 
ch iz ig i oikaziladi. 
6
. Keyin eshik,  oyna, sinf taxtasi aniqlanadi.  So'ngra 
poldagi partalar rasmi chiziladi.
Qalam  bilan  oichash  yordamida  shift,  pol  va  yon  devorlarning 
o‘zaro  nisbatlami  yaqin  joylar  katta  ko‘rinadi.  Biz  xonaning 
to ‘g ‘rimizdagi  old  devoriga  qaraganimizda  ko‘zimiz  qaysi  nuqtaga 
tushsa,  o ‘sha nuqtadan ufq chizigi o‘tadi.  Bu nuqtani  aniq topish uciiun 
bir varroq  qog'ozni  gorizontal  holatda  ko‘zimizning ro‘parasiga keltirib 
qaraymiz.  Qog‘ozning  usti  va  osti  ko‘rinmay,  bir  chiziqqa  kelib  qoiadi 
va  bu  chiziq  devorda  biror  nuqtaga  to‘g‘ri  keladi. 
0
‘sha  nuqtani 
uchrashuv  nuqtasi  ham  deyiladi.  Xulosa  qilib  aytganimizda,  o‘zaro 
yondash  hamma  gorizontal  chiziqlar  surat tekisligidan  uzoqlashgan  sari 
ufqda  bir  nuqtada  uchrashadi.  Surat  tekisligiga  tik  b o ig an   hamma 
gorizontal  chiziqlar  ufqdagi  markaziy  nuqtaga  qarab  yo'naladi. 
Musavvirlarning  interer  asarlarini  kuzatib,  o‘zingiz  yashayotgan 
xonaning  ichki  ko‘rinishlarini  chizib  mashq  qiling.  Bunda  kesishish 
nuqtasiga  ko‘ra  narsa  va  tomonlaming  qisqarish,  chiziqlaming 
tutashishiga ahamiyat berib,  ishni mazmuniga e’tibor bering.
Rasm  chizuvchiga  nisbatan  frontal  holda  joylashgan  intereming 
tasviri 
chizib  ko‘rsatiladi.  Bunda  avvalo,  ichkariga  yo‘nalgan  yotiq 
chiziqlardan  biri  ufq  chizigiga  nisbatan  qanday  burchak  hosil  qilishi 
chamalab  topiladi.  Polning  chap  tomoni  bilan  chap  devoming  ostki 
tomoni  ch izig i  davom  ettirilganda  u  R   nuqtada  ufq  ch izig i  bilan 
tutashadi.  So‘ng  devoming  bir  tomoni  rasmda  belgilanadi.  Shu  asosda 
deraza, divan, kartina va boshqa narsalaming o‘mi yengil-yelpi chiziqlar 
bilan belgilanadi.  Intereming asosiy  boiaklari belgilangandan so‘ng har 
bir  narsaning  oicham i  va  o ‘mi  perspektiva  qoidasi  asosida 
aniqlashtiriladi. 
Rasm  yorng*-soyalami 
tasvirlash 
bilan  oxiriga 
yetkaziladi.
199
www.ziyouz.com kutubxonasi

---