S. Eshtemirov elektron jadvallar ( 0 ‘quv qo‘llanma)

4.3. Вид menyusi
Вид (Ko'rinish) menyusi bandlaridan foydalanib, ishlayotgan hujjatingizning tashqi 
ko'rinishini o'zingizga ma’qul tarzda ifodalay olasiz.
Обычный (Oddiy) bandidan foydalanib, hujjatingizda qilingan barcha o'zgarishlami 
bekor qilib, uni oddiy jadval ko'rinishida ifodalaysiz.
Разметка страницы (Sahifa belgisi) bandi yordamida hujjatni sahifalarga ajratish 
mumkin. Ushbu band chertilganda, joriy hujjat sahifalarga ajraladi va har bir sahifa Стра­
ница 1, Страница 2, Страница 3 ,... (Sahifa 1, Sahifa 2, Sahifa 3,...) kabi nomlanadi. 
Har bir sahifaning chegaralarini sichqonchaning chap tugmachasini bosgan holda surib, 
uning oMchamlarini kattalashtirasiz yoki kichiklashtirasiz.
Bundan tashqari, bo'lingan sahifalar sonini ko'paytirish yoki kamaytirish mumkin. 
Bo'lingan sahifalaming ixtiyoriy joyida sichqonchaning o'ng tugmachasini bossangiz, 
ostpanel ochiladi. Unda Добавить разрыв ст 3.4.3- rasm. раницы (Sahifa belgilarini 
qo'shish) va Сброс разрывов страниц (Sahifa belgilarini olib tashlash) nomli 
bandlar mavjud bo'lib, ular mos ravishda yangi sahifalar hosil qiladi yoki bitta sahifani 
kamaytiradi.
Во весь экран (Butun ekran bo'ylab) bandi chertilganda, hujjat darchasi butun ekran 
bo'ylab yoyiladi. Bunda buyruqlar paneli ham hujjat orqasida qoladi. Eski holatini tiklash 
uchun Вернуть обычный режим (Oddiy muhitga qaytish) tugmachasini cherting.
Масштаб (Ко'lam) bandi yordamida joriy hujjat katakchalarining oMchamlarini foiz 
hisobida o'zgartirasiz. Ushbu band chertilganda, shu nomli muloqot darchasi ochiladi. 
Darchadan o'zingizga ma’qul bo'lgan o'lchamni tanlaysiz. По выделению (Belgilash 
bo'yicha) bo'limi joriy qilinsa, hujjatingiz eng katta, ya’ni 400 
%
ga kattalashadi. Про­
извольный (Ixtiyoriy) bo'limi yordamida 10 % dan 400 
%
gacha bo'lgan ixtiyoriy 
masshtabni tanlaysiz.
Область задач bandi oldida bayroqcha bo'lsa, Excel yuklanganda shu nomli darcha 
hujjat darchasi bilan birgalikda yuklanadi, aks holda yuklanmaydi. Ochilgan darchadan
62

---

ixtiyoriy hujjatni yuklay olasiz. Shuningdek, yangi hujjat ochish, ochilayotgan yangi hujjat 
uchun shablon tanlash kabi bir qator ishlami amalga oshira olasiz.
Строка формул (Formulalar satri) bandi oldida bayroqcha boMsa, Excel darchasida 
formulalar satri boMadi, aks holda darchadan olib qo'yiladi.
Строка состояния (Holat satri) bandi oldiga bayroqcha o'matilagan bo'lsa, bu satr 
joriy hujjatning quyi qismida ochilgan bo'ladi, aks holda ekrandan olib qo'yiladi. Holat 
satrida hujjatingiz bilan bog'liq maMumotlar yoritilgan bo'ladi.
Панели инструментов (Uskunalar paneli) bandi yordamida kerakli uskunalar guruhini 
darchaga o'matasiz yoki aksincha. Qaysi guruh oldiga bayroqcha o'matilgan bo'lsa, o'sha 
guruh ekranda joriy bo'ladi, aks holda ekrandan olib qo'yiladi.
Колонтитулы (Kolontitullar) bandi yordamida hujjatingizning sahifalari uchun quyi 
va yuqori kolontitullar o'matasiz. Sahifa kolontitullarini o'rnatish yoki ulami olib tashlash 
keyingi boblarda batafsil keltirilgan.
Примечания (Izoh) bandi yordamida hujjatingizga o'matib, yashirib qo'yilgan barcha 
izohlami qaytadan ko'ra olasiz.
4.4. В ставка menyusi
Вставка (O'rnatish) menyusi yordamida kerakli elementni hujjatingizga o'matasiz 
yoki uni olib qo'yasiz.
Ячейка... (Katakcha...) bandi chertilganda, Добавление ячеек (Katakchalar qo' shish) 
nomli muloqot darchasi ochiladi. Undan foydalanib, hujjatingizga ichida maMumotlari 
bo'lmagan, yangi katakchalar, ustun va satrlar o'mata olasiz.
Строки (Satrlar) va Столбцы (Ustunlar) bandlari yordamida mos ravishda yangi satr 
yoki ustun o'matasiz.
Лист (Varaq) bandi tanlanganda, hujjatingizga yangi, ichi bo'sh bo'lgan varaq 
o'matiladi.
Диаграмма... bandi vositasida diagramma ustasini yuklaysiz va hujjatingizning 
belgilangan qismiga mos diagramma yaratasiz.
Символ... (Belgi...) bandi chertilganda, shu nomli muloqot darchasi ochiladi. 
Muloqot darchasidagi ixtiyoriy belgini tanlab, Вставить —>Закрыть algoritmi bo'yicha 
harakatlansangiz, tanlangan belgi hujjatingizning joriy katakchasidagi kursor turgan joyiga 
o'matiladi.
Функция... bandi yordamida funksiya ustasi yuklanadi. Funksiya ustasi bilan ishlash 
algoritmlari keyingi boblarda alohida mavzu sifatida yoritilgan.
Разрыв страницы (Sahifalarga ajratish) bandidan foydalanib, hujjatingiz varag'ini 
sahifalarga ajratasiz. Bu band chertilganda, joriy katakchani markaz qilib, to'rtta sahifa 
hosil qilinadi. Agar o'sha katakcha joriy qilinsa, bu band nomi yangi, Убрать разрыв 
страницы (Sahifalarga ajratishni bekor qilish) nomi bilan almashtirilgan bo'ladi va u 
tanlanganda varaqni sahifalarga ajratish bekor qilinadi.
63

---

Имя (Nom) bandidan foydalanib, hujjatingiz bo'laklarini alohida-alohida nomlashingiz 
yoki ular ustida ma’lum amallarni bajarishingiz mumkin.
Рисунок (Rasm) bandidan foydalanib, hujjatingizga rasmlar, avtoshakllar, WordArt 
obyektlari, diagrammalar o‘mata olasiz.
Объект... bandini chertsangiz, Вставка объекта (Obyektni o'rnatish) nomli muloqot 
darchasi ochiladi. Undan foydalanib, hujjatingizga har xil obyektlami o'matishingiz 
mumkin.
Гиперссылка... bandi yordamida hujjatingizning katakcha va rasmlariga boshqa 
fayl va uning bo'laklari uchun giperssilka o'matasiz. Giperssilka o'rnatish va ular ustida 
bajariladigan amallar haqida keyingi boblarda batafsil ma’lumotlar berilgan.