Состояние (Holat) tugmachasi yordamida mavjud bogManishlar
holatini tekshira
olasiz. Masalan, bogManish o'matilgan qaysi hujjatlar ochiq, bogManish yangilanganmi
kabi bir qator savollarga javob topa olasiz.
Excelda fayllar o‘rtasidagi o‘zaro bogManish jarayoni
va maMumotlar almashinuvi
paytida dastlabki fayllar diskda o‘z o‘mida joylashgan boMishi kerak. Agar dastlabki
hujjatning diskdagi o‘mi ~‘zgarib ketgan boMsa,
bogManishni yangilash uchun
Изменить... (O'zgartirish
tugmachasini cherting. Изменить источник nomli
muloqot darchasi ochiladi va unda dastlabki hujjatlar ro‘yxati boMadi (2.10.3- rasm). Ro'y
xatdan kerakli fayl yoki fayllami belgilab, OK tugmachasini cherting.
Natijada joriy
hujjat bilan dastlabki hujjatlar o'rtasidagi bogManish yangilanadi.
2.10.3- rasm.
Shuning uchun ortiqcha tashvishlar paydo bo'lishini xohlamasangiz, zarurat bo'l-
maganda fayllaming diskdagi o'mini almashtiravermaslik maqsadga muvofiq.
2.11. Struktura yaratish
Agar siz yetarlicha katta hajmga ega bo'lgan hujjat bilan ishlayotgan bo'lsangiz
u kompyuter ekraniga sig'maydi va ish jarayonida har xil noqulayliklami yuzaga keltiradi.
Bunday hujjatlar bilan ishlashning eng qulay usullaridan biri strukturadan foydalanjshdir.
Hujjatning maMum ustun va satrlarini guruhga olish va guruhga olingan ma’lumotlami
vaqtincha yashirib (ekrandan olib) qo'yish hamda kerak boMganda yana qayta o'rnatish
usullari bilan tanishish ushbu mavzu mohiyatini tashkil qiladi.
Bu juda yaxshi imkoniyat bo'lib, hujjatingizning vaqtincha foydalanmayotgan qismini
ekrandan olib qo'yib, qolgan qismi ustida kerakli amallarni bajara olasiz va kerak bo' Iganda
ekrandan olib qo'yilgan qismini qaytadan o'matasiz.
37
Struktura yaratishning quyidagi ikki usulidan foydalaniladi:
1. Avtomatik tarzda struktura yaratish.
2. Strukturani qo'lda yaratish.
Struktura yaratish jarayonini bizga nomi va manzili noma’lum bo‘lgan avtokorxonaning
transport vositalari haqidagi ma’lumotlami o'zida saqlovchi
quyidagi jadval misolida
tushuntiramiz:
2.11.1- rasm.
Avtomatik tarzda struktura yaratish uchun quyidagi algoritm bo'yicha harakatlanasiz:
1. Struktura yaratmoqchi bo'lgan sohani belgilang.
2. Данные —> Группа и структура —*• Создание структуры algoritmi bo'yicha
harakatlaning.
Shundan so'ng agar siz belgilagan sohadagi barcha ma’lumotlar struktura yaratish
uchun qo'yilgan barcha shartlami qanoatlantirsa, struktura yaratiladi (2.11.1-rasm).
Ammo avtomatik tarzda struktura yaratish maqsadida sohani belgilayotganingizda satr
va ustunlar bo'yicha ma’lumotlar yig'indisini o'zida saqlovchi satr va ustunlami sohaga
kiritmang. Chunki Excel bunday satr va ustunlami strukturaga qo'shmaydi.
Agar struktura yaratgan bo'lsangiz, jadvalning chap qismida struktura belgilari paydo
bo'ladi. Ular quyidagilardir:
1. Struktura elementlari o'lchamini bildiruvchi qavslar.
2. Strukturani ekrandan olib qo'yish yoki qayta o'matishga mo'ljallangan tugma
chalar.
38
Strukturani ekrandan olish tugmachasi struktura elementlari
oMchamlarini che-
garalovchi qavslar oxiridagi «-» tugmachasi boMib, uni chertsangiz, struktura ekrandan
olinadi va «+» tugmachasi paydo boMadi. «+» tugmachasini chertsangiz, ekrandan olib
qo'yilgan struktura ekranga qaytadan o‘matiladi.
Umuman hujjatingizda sakkiztagacha ichma-ich joylashgan strukturalar joylash-
tirishingiz mumkin. Ular o‘z navbatida birinchi, ikkinchi,... darajali strukturalar deyiladi
va ular hujjatingizning chap yuqori burchagida mos ravishda 1, 2, 3, ...
raqamlari bilan
belgilangan boMadi. Agar siz faqat bitta struktura yaratgan boMsangiz, u holda 1,2 raqamlari,
ikkita ichma-ich joylashgan strukturalar yaratgan boMsangiz 1, 2, 3 raqamlari paydo
boMadi. Qaysi struktura raqamini chertsangiz, shu struktura o‘z ichidagi strukturalar bilan
birgalikda ekrandan olinadi. Ulami qayta o'rnatish uchun hosil boMgan «+»tugmachasini
cherting.
Keltirilgan jadvalda mikroavtobus va Tiko avtomashinalari bilan bogMiq maMumotlar
yashirib qo‘yilgan.
Agar struktura yaratganingizda struktura belgilari paydo bo'lmasa, demak belgilar
ekranda aks etish muhitida emas. Bu muhitni tiklash uchun
Do'stlaringiz bilan baham: 
