S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

b o ig a n );
• har bir kasb, aniq m ehnat turi, mehnat kategoriyasini o ‘z murakkabligi,
o'ziga xosligiga qaramasdan, insonlar tomonidan o ‘zlashtirish, anglash, tushunish
va ulam i bir biridan farqlash mumkin. Masalan, har bir inson o ‘zi ishlab turgan
kasbi, mehnat faoliyati bo'yicha o'zini mutaxassis deb biladi, o ‘z imkoniyatlariga
shubha bilan qaramaydi;
• inson o ‘z kasbini ongli ravishda hurmat qiladi, mehnatidan, kasbidan qoniqish
hosil qiladi, shuning bilan bir qatorda o ‘z ishida mehnatni tashkil qilishning yolg‘on
(noqulay) shart-sharoitlaridan noroziligini bildirib turadi;
® inson mehnatni tashkil qilish, aniq ish faoliyatining shart-sharoitlarini m e’yorl
(m e’yorida) deb hisoblaydi, unga hech qanday e ’tirozlar bildirmaydi, lekin bu
holatda boshqa bir m uam mo mavjud, ya’ni o ‘z kasbiga befarqlik, o ‘z mehnatiga pas
baho beradi va uning qadriga unchalik yetmaydi va boshqalar.
9.3. Mehnatdan qoniqishning omillari
Mehnatdan qoniqish ko‘proq nimaga bog‘liq bo‘ladi? Bu savolga javob berish
uchun to ‘g ‘ri tushuntirish orqali k o‘p holatlarni tahlil qilish lozim.
l.Raqobat yoki birdamlik yechimini tanlash ko‘p jihatdan rahbarnwg individual
xususiyatlari va kayfîyatiga bog‘liq bo‘ladi.
1) Ijtimoiy himoyaning qarama-qarshiliklari.
Ishsizlami ijtimoiy muhofaza qilishning asosiy qarama-qarshiliklari quyidagilarda
nam oyon b o‘ladi: ishsizlik - noqulay ijtimoiy iqtisodiy vaziyatning oqibatidan kelib
121

---

chiqadi, aynan shu vaziyatda nafaqa to ia sh ham qiyinlashadi. Ishsizlar ko‘p b o isa ,
ulam i ijtimoiy himoyalash qiyinlashadi.
2) Ishsizlikni boshdan kechirish xususiyatlari va ulam ing omillari.
Islîsizlikni boshdan kechirish keng va integrativ kategoriya hisoblanadi. U o ‘zida