S dadayev, O. Mavlonov

tanasini so'rib  ola boshlaydi.  Ko'p o'tmay o'ljadan po'st  qoladi.
N a fa s  o lis h i. 
Butli  o'rgimchak  havo  kislorodi  bilan  o'pka  orqali
 
nafas oladi.  Qorin qismining ostida bir juft nafas teshiklari bor. Teshiklar
 
maxsus  qopqoqchalar  bilan  yopilgan.  O ’pkasi  bir  juft  xaltachaga
 
o'xshash bo'lib,  unda bargsimon mayda o'simtalar bor. Bu o'simtalaming
 
yupqa  devori  orqali  gazlar  almashinuvi  sodir  bo'ladi.  O'pkalardan
 
tashqari,  qorin qismidagi havo tashuvchi tarmoqlangan naychalar, ya'ni
 
traxeyalar ham nafas olish organi vazifasini bajaradi.  Bu naychalaming
 
havo kiradigan teshikchalari  (stigmalar) b o’ladi.  Ular o'rgimchak qorin
 
qismining ostki tomoniga yaqin joylashgan.
U r c h ish i  v a   riv o jla n ish i. 
O'rgimchaklar  ayrim  jinsli,  urg'ochisi