S burxonov, O‘. Xudoyorov, Q. Norqulova, N. Ruzikulova, L. Goibova matematika umumiy o‘rta ta’lim maktablarining

Parallel to‘g‘ri chiziqlar 
Bir tekislikdagi ikkita kesishmaydigan to‘g‘ri 
chiziqlar parallel to‘g‘ri chiziqlar deb ataladi. 
Parallel 
to‘g‘ri chiziqlarda parallellik belgisi – 
«||» ko‘rinishida ifodalanadi.

---

121
Rasmda 
AD
va 
BC
parallel
to‘g‘ri chiziqlar ko‘rsatilgan. 
To‘g‘ri chiziqlarning parallelligi 
AD
||
BC 
ko‘rinishida yoziladi.
1.
Parallel to‘g‘ri chiziqlarni qayerlarda uchratgansiz? 
Misollar keltiring. Masalan:
2.
Uchta parallel chiziqni uchta parallel chiziq kesib 
o‘tishi natijasida nechta qarama­qarshi tomonlari 
parallel to‘rtburchak hosil bo‘ldi? 
3.
Quyidagi sonlar uchun karrali bo‘lgan sonlarga 
ikkitadan misol keltiring.
1) 2 va 3;
3) 5 va 10; 
2) 10 va 20; 4) 1 va 4. 
4.
a) Bir metr simning — qismi qirqib olindi. U teng 
uch bo‘lakka bo‘lindi. Har bir bo‘lak uzunligini toping.
b) 
LN
kesma uzunligi 1 dm ning — qismiga teng, 
DK 
kesma uzunligi esa undan 3 marta qisqa. 
LN
kesma 
DK
kesmadan necha santimetr uzun? Chizib 
ko‘rsating.
5.
Ikki xonali shunday son topingki, uni 8 ga ko‘ paytirib, 
chiqqan sondan 2 ayirilganda 110 hosil bo‘lsin. Bu 
qanday son?
3
5
3
4

---

122
6.
AB
kesma uzunligi 2 dm ning – qismiga teng. 
PR
kesma uzunligi esa undan 2 marta qisqa. 
AB
va 
PR
kesmalarni chizing.
7.
Bozorga 221 ta yashikda qulupnay keltirildi. Har 
bir yashikda 6 kg dan qulupnay bor. Tush gacha 
97 yashik qulupnay sotildi. Sotish uchun necha 
kilogramm qulupnay qoldi? Masalani ikki usulda 
yeching.