S. Ashirboev, I. Azimov O’zbek tilining tarixiy grammatikasi



Download 1,4 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/75
Sana09.02.2022
Hajmi1,4 Mb.
#439020
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   75
Bog'liq
тарихий грамматика

Fe’llarning yasalishi.
Fe’ldan boshqa turkumlardan so’z yasovchi affikslar 
orqali fe’l yasalishi mumkin: 
-la/-lә
affiksi. Bu affiks barcha davrlarda ham faol qo’llangan. Ot, sifat, son, 
ravish, ba’zan olmosh turkumlaridan fe’l yasagan. Turkiy va turkiy bo’lmagan 
so’zlarga ham qo’shilgan: 
Tөsh-tөshtin pыchaq
lab, 
chapqu
lab
pāra
la
dыlar 
(Boburnoma). 
Bir kүn namāzi peshinni guzar
la
dы...
(Nav. Nas.muh.). 
-da/-dә affiksi. 
Bu affiks
–la/-lә 
affiksining fonetik variantidir. Eski o’zbek 
tilida sonor undoshlardan so’ng qo’llangan: 
Pādshāh bu g’ulāmnы in

di 
(
Taf.). 
Yol
da
sa bu yolda Nizāmiy yolum// Qol
da
sa Xusrav bilә Jāmiy qolum
(Xamsa). 
-a/-ә 
affiksi. Ot turkumidagi so’zlardan fe’l yasagan: 
Tun
ә
di lәshkәr anda 
(SHN). 
Ashlarыni ash
a
b va yashlarыnы yash
a
b, atalarы keynidin ketdi 
(SH.tar.). 
-y/-ay 
affiksi. Sifatdan fe’l yasagan: 
Ul faqыr qashыda ulg’
ay
ыbdur 
(Navoiy). 
Barcha sag’
ay
tlanыb atlandыlar 
(SHN). 
-r/-ar/-әr 
affiksi. Sifatdan fe’l yasagan: 
Bu nav’ qara kүn ichrә qarыb// 
Ya’niki qara kүnүm aq

Download 1,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   75




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish