S. A. Salixov «patentshunoslik, litsenziyalash va sertifikatlash» fanidan Darslik toshkent – 2010

Mahsulot sifati
- uning ma’lum ehtiyojlarini qondirish uchun yaroqliligini belgilab 
beradigan xususiyatlar yig’indisidir.
Mahsulot sifati
- uning barcha xususiyatlarini emas, balki mahsulotning ma’lum 
ehtiyojlarni qondira olish imkoniyatlari bilan bog’liq xususiyatlarini o’z ichiga 
oladi.
Mahsulot sifatini boshqarish
deganda, mahsulotni ishlab chiqarish va 
ishlatish va iste’mol qilishda uning sifatini zarur darajasini belgilash ta’minlash va 
sifatini muntazam kontrol qilish hamda unga ta’sir qiluvchi shart-sharoit va 
omillarni sobitlik bilan ta’sir ettirish orqali amalga oshiradi.
Sifat masalasi
- xo’jalik faoliyatining hamma jihatlarini qamrab oladi.
Yuqori sifat
- bu mehnat va moddiy resurslarni tenglash eksport imkoniyatlarini 
oshirish pirovard natijada esa jamiyat ehtiyojlarini yaxshiroq yanada to’laroq 
qondirish demakdir. Biz sifat muammosini juda keng ma’noda tushunamiz. Bu 
muammo xo’jalik faoliyatini hamma sohalarini o’z ichiga oladi.
Yuqori sifat
- deganda mehnatni va moddiy resurslarni tejash eksport 
imkoniyatlarini ko’paytirish pirovard natijada jamiyat ehtiyoj-larini yanada 
167

---

to’laroq qondirish ma’nosini tushunamiz shu boisdan ham boshqarish butun 
mexanizmni, moddiy va moddiy rag’bat-lantirishning butun sistemasi injener va 
konstruktorlarini kuch g’ayratlarini, ishchilarning mahoratini mahsulot sifatini 
oshirishga qaratish zarur. Sanoatdagi ilg’or tajriba hamda ilmiy ma’lumotlarni 
kengayishi, chiqarilayotgan mahsulot sifatini oshirish uchun kurashning butunlay 
yangi bosqich uchun shart-sharoitlar mavjudligini ko’rsatmoqda. Mahsulot sifatini 
muammosini hal etish yana shuning uchun murakkab, u kompleks ya’ni bir 
vaqtning o’zida ham ilmiy ham texnikaviy, ham iqtisodiy, ham ijtimoiy 
muammodir.
Ma’lumki, mahsulot sifati uni yaratish va iste’mol qilishning barcha 
bosqichlarida, ilmiy tadqiqot, loyiha - konstruktorliq texnologik ish olib borish 
jarayonida undan foydalanish ommaviy joriy qilishda shakllanadi. 
Mamlakatimizda hamda chet ellarda mahsulot sifatini boshqarishning ba’zi shakl 
va uslublari to’g’risida gapirishdan oldin «Mahsulot sifati» va «Mehnat sifati» 
tushunchalarini ko’rib chiqaylik.
Sanoat korxonalarining ishlab chiqarish faoliyati jamiyat ehtiyojlarini 
qondirish uchun zarur bo’lgan moddiy boyliklarni yaratishning uzluksiz 
jarayonidan iboratdir, ma’lum ehtiyojlarni qondirish uchun mo’ljallangan xalq 
xo’jaligi faoliyatining buyumlashgan natijasi sifatida qaraladigan barcha moddiy 
boyliklar mahsulot deb ataladi. «Mahsulot» tushunchasi umum-lashtiruvshi bo’lib, 
ham mahsulotni o’z ichiga oladi.