S. A. Salixov «patentshunoslik, litsenziyalash va sertifikatlash» fanidan Darslik toshkent – 2010

Tayanch so’zlar:
EDQ EHM, mahsulot, sifat, iste’mol, yaratish loyiha, konstruktorliq 
texnologiq jarayon, boshqarish mahsulot sifati, mehnat sifati, standart talablarga 
mutlaqo yaramaydi, ISO, ILAQ MEK.
Takrorlash uchun savollar:
Mahsulotlarni sifatini boshqarish bo’yicha Yevropa tashkilotini asosiy maqsadi va 
vasifasi nimadan iborat ?
Xalqaro sifatni boshqarish tashkilotlari qanday vazifani bajaradi ?
Qanday hollarda sertifikat bekor qilinadi?
Tavsiya etilgan adabiyotlar:
1. Karimov I.A. Jahon moliyaviy-ihtisodiy inhirozi, O’zbekiston sharoitida uni 
bartaraf etishning yo’llari va choralari / I.A.Karimov. - T: O’zbekiston, 2009. - 56 
b.
176

---

2. Mamlakatimizni modernizatsiya xilish va yangilashni izchil davom ettirish - 
davr talabi. Prezident Islom Karimovning 2008 yilda mamlakatimizni ijtimoiy-
ihtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2009 yilga mo’ljallangan ihtisodiy dasturning 
eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bahishlangan Vazirlar Mahkamasi majlisidagi 
ma’ruzasi // Xalq so’zi, 2009 yil 14 fevral.
3. Karimov I.A. Eng asosiy mezon - hayot haqiqatini aks ettirish. T.: O’zbekiston, 
2009. - 24 b.
4. Razrabotka dokumentov po sistemom kachestva na baze MS ISO serii 9000.
5. Mejdunarodnie regionalnoe organizastii po standartizasti i kachestvo 
produksti. Spravochnik. M, 1990.
2.4. Tovarlar va xizmatlar tizimini sertifikatsiyalash
2.4.1. Tovarlarni sifat ko’rsatkichlarini belgilovchi me’yoriy hujjatlar.
2.4.2. Tovarlarni sertifikatlashtirish sohasida ISO ning faoliyati.
2.4.1. Tovarlarni sifat ko’rsatkichlarini belgilovchi me’yoriy hujjatlar.
Ishlab chiqarish korxonalarida ishlab chiqilayotgan turli xil mahsulotlar 
muayyan sifat ko’rsatkichlariga javob berishi kerak. Sifat ko’rsatkichlari esa 
ma’lum belgilangan talablarga muvofiq (mos) kelishi lozim. Muvofiqlik o’z 
navbatida ma’lum standartga yoki boshqa me’yoriy hujjatlarga mos kelishini talab 
qiladi. Muvofiqlikni sertifikatlashtirish mumkin. “Sertifikatlashtirish tushunchasi 
nima” - 
deganda kerakli ishonshlilik bilan mahsulotning muayyan standartga yoki 
texnikaviy hujjatga muvofiqligini tasdiqlaydigan faoliyat tushuniladi.
Sertifikatlashtirish tushunchasi birinchi marta Xalqaro standartlashtirish 
tashkiloti kengashining sertifikatlashtirish masalalari bo’yicha maxsus qo’mitasi 
tomonidan ishlab chiqilib, uning Standartlashtirish sertifikatlashtirish va sinov 
labaratoriyalarining akkreditlash sohalaridagi asosiy atamalari va ularning 
qoidalari qo’llanmasiga kirgizilgan. Qayta ishlangan xalqaro standartlashtirish 
tashkilotining qo’llanmasida Sertifikatlashtirish atamasining faqatgina izohlari 
berilgan.
Sertifikatlashtirish umumiy atama bo’lib, mahsulot, texnologik jarayon va 
xizmatlarning sertifikatlashtirishda uchinchi tomonni qatnashishi tushuniladi.
Sifat tizimini baholash sohasidagi taraqqiyot sifat tizimini sertifikatlashtirish 
bo’yicha yangi tushuncha zaruriyatini tug’dirmoqda.