С а д р и д д и н а й н и й э с к и м а к т а б

бўлиб, буларнинг бариси ҳам қайишлар билан бир-бировига боғла-
ниб, асосий чархнинг айланишидан куч оладилар. Бу чархлар-
нинг вазифаси — чингларни айлантириш, чигитли пахталарни
чинглар огзига етказиб бериш, тозаланган пахталарни бир томонга
суриш ва бошқалар эди.
Чинг деганимиз бир-бирларига устма-уст қурилган бўлиб, бир
чарх воситаси билан юзма-юз айланадиган икки тишли ўқдан ясал-
ган бир дастгоҳдир. Сиз юқори қаватдаги уйда пахталарни қанор-
лардан чиқарилиб, бир туйнукка тиқилмоғини билган эдингиз, ма-
на шу пахталар махсус чархларнинг юритиши билан чинглар оғзи-
га келар ва чинглар бўлса пахтани чигитидан ажратар эдилар.
Тозаланган пахта чинглар олдидан тортилган кенг ва узун бир
тарнов (қайиш конвейерга) тушиб, унинг ичида айланиб турган бу-
рама ўқ воситаси билан иккинчи уйга — прессхонага сурилар эди.
Чигит бўлса махсус йўл билан пастга тушиб, у ердаги бошқа
бир чингда иккинчи қатла тозаланиб ўтиб, бир тарнов орқали
ўзига белгиланган жойга кетарди. Иккинчи тозаланишдан пайдо
бўлган пахта ,бир йўғон навардга ўралиб, савағич билан савалган
пахтадек бўларди. «Линтер» аталган бу пахта кўрпа, ёстиқ, чопон
ва қамзулларга солинади ёки бамазидек тукли тўқима матоларга
ишлатилади.
Бу амалиётнинг бариси машиналаштирилган бўлса ҳам, ҳара-
катларни йўлга солиб турмоқ учун кўпгина ишчи қўлига эҳтиёж
бор: ҳар икки-уч чингга бир ишчи қарайдики, уни «чингчи»
деб атайдилар. Шунингдек, чархлар устида техниклар, гупчаклар-
га ёғ қуювчилар, қайишларни чиқиб кетса қайтадан ўрнига солиб
турувчилар ва бошқалар ишлайдилар.
У уйнинг чанг ва тўполони юқоридаги уйдагидан ҳам ортиқ-
роқдир: чинглардан ўтаётган қовдек қуруқ пахталарнинг чанги,