С а д р и д д и н а й н и й э с к и м а к т а б

билан бажаринг, хизматкор бўлинг, лекин содиқ хизматкор бўлинг,
билингки, бечоралик айб эмар, аммо куфрони неъмат ва кўрнамак-
лик гуноҳи азимдир. Замон подшосига итоат қилмоқни вожиб
билингки, нодшо худонинг соясидир...
Вечора ишчилар бу игволарга алданиб, бир-бировларига душ-
манлик кўзи билан қарар, бир-бировларидан кўнгиллари тўлмас,
30
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ўз дин ва миллатларига мансуб бўлмаган бошқа ишчиларнинг
қар бир ҳаракатига адоват сақлар ва шу ҳаракати билан бизнинг
динимизни бузмасмикан, деб шубҳага тушар эди. Вунинг устига
ишчилар овқат учун етар-етмас бўлган иш ҳақларининг бир қисми-
ни турли отлар билан хатми қуръон, садақа, имомат пули, гуноҳ-
дан покланиш учун ўз руҳонийларига берар эдилар.
Аммо кейинги йиллар аҳвол ўзгара бошлади. Яширин инқило-
бий ташкилотларга аъзо бўлган евроналик ишчилар ташвиқотга
киришиб, «Бутун дунё пролетарлари, бирлашингиз!» шиори ости-
да заводдаги ишчиларни яширин суратда бирликка чақирдилар.
Завод эгасининг ҳақ бермаслигидан, нудратчининг зулм тааддиси-
дан, полиция ва бошқа подшо одамларини уларни ҳимоя қилиши-
дан сўзлашиб, сўз орасида айтар эдилар:
— Заводчининг эгаллаб олган шунча давлат ҳашамати биз-
нинг қўл кучимиз самарасидир. Пучак пул билан бнзни қул
қилган заводчининг сармояси бир ерга қўйилганда ҳеч вақтда
ўз-ўзидан ортмас. Заводчи ва бошқа нахтачилар ўзларининг агент
ва гумашталари орқали сиздек меҳнаткаш ва мазлум бўлган деҳ-
қонларнинг пахталарини ўзлари нстаган нарх билан оладилар,
сўнгра иахталарни заводга келтириб, бола-чақаларимизни очлик-
дан қутқазмоқ учун бизнинг қўл кучимиз билан тозалатадилар,