Ruza. Xromatografik sorbentlar, ularning xarakteristikasi. Sorbsiya prosessining nazariy asoslari

Sorbsiya

Sorbsiya – gaz, bug‘ va eritilgan moddalarni qattiq va suyuq shimiluvchilar va shimilinishi.

Adsorbsiya – moddalarni qattiq yoki suyuq jismning ustki qatlamiga shimilinishi. Ba’z maxsus tayrlangan serg‘ovak adsorbentlarning yuzas juda katta bo‘ladi (bunda tekislikda yoyilgan mayda g‘avakchalar yuzasini ko‘z odingizga keltiring). Protivogazlarda qo‘llanadigan serg‘ovak ko‘mirning yuzasi 600 –1000 m2 ga etadi.

Absorbsiya – gaz, bug‘ va eritilgan moddalarni qattiq yoki suyuq fazaning butun hajmiga shimilinishi.

Qattiq jismning absorbsiyasini klassik misoli sifatida metallarga gazning shimilinishini keltirishimiz mumkin. Qattiq palladiy metalining bir hajmi 400 hajm vodorodni shimadi. Qizdirganda esa yana toza xolda shuncha hajm vodorodni ajratib olish mumkin. Gazlarni suvda eritilgan xamma xolatlarida jumladan gazli suvda ham, absorbsiya kuzatiladi.

Xemosorbsiya – moddalarni qattiq yoki suyuq sorbentlar bilan kimyoviy birikmalarini hosil qilib, shimilishi. Ma’lumki so‘ndirilgan oxak havodan uglerod ikki oksidini shimib, kalsiy karbonat hosil qiladi.