Rudaning granulometrik tarkibi va uni aniqlash

-200 mm dan 
0.074 (0.043) mm gacha mahsulotni tekshirish uchun qo
’
llaniladi. O
’
lchami 0.074 mm 
dan kichik mahsulotlarning granulometric tarkibi sedimentatsiya usuli bilan aniqlanadi. 
Boyitish amaliyotida elash orqali tahlil qilish 
uchun sim yoki sintetik to‘rdan 
kvadrat shakldagi teshikli qilib tayyorlangan kontrol elaklar ishlatiladi. To‘plamdagi elak 
teshiklari o‘lchamining nisbati doimiy va o‘zgaruvchan bo‘lishi mumkin. Odatda rudani 
elash uchun ishlatiladigan elaklar turkumi quy
idagi o‘lchamdagi elaklarni o‘z ichiga 
oladi: 60; 40; 30; 20; 10; 5; 2,5 va 1 mm.
Ko‘mirni elash uchun esa elaklar turkumi: 150; 100; 50; 25; 13; 6; 3; 1; 0,5 mm. 
 
Ikkita qo‘shni elak teshiklari o‘lchamining bir
-biriga nisbati modul deyiladi. Yirik 
mahsulot
ni elashda 2 ga teng modul ishlatiladi. Bu modulga ko‘ra elaklar turkumi 
quyidagi o‘lchamli elaklardan tashkil topadi: 100; 50; 25; 12; 6; 3; 0. Mayda mahsulotni 
elash uchun esa 2 ga teng modul qo‘llaniladi.Unga ko‘ra, asosiy elak deb o‘lchami 200 
mesh (0,074 mm) li elak olinadi (mesh-
25,4 mm ga to‘g‘ri keladigan teshiklar soni). 
Elaklar turkumi quyidagicha tuziladi: 
 
 
0,074 x 1,41 = 0,1 mm 
 
 
0,1 x 1,41 = 0,14 mm 
 
 
0,14 x 1,41 = 0,19 mm va x.k. 

---

Dastlabki mahsulotning massasi mahsulotning yirikligiga, namuna olish usuliga 
va elash orqali tahlilning aniqligiga bog‘liq. Granulometrik analiz uchun namunaning 
maksimal miqdori quyidagi formula orqali topiladi: