Рта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистон республикаси

Назорат саволлари
1. «Чорвачиликда ишлаб чиқаришни ташкил этиш» фанининг вазифаларик
2. Қишлоқ хўжалиги иқтисодиётида аграр муносабатларнинг ўзига хос хусусиятларик
3. Чорвачиликда ишлаб чиқаришни ташкил этишнинг қонуниятларик
4. Чорвачиликда ишлаб чиқаришини ташкил этишнинг тамойилларик
5. Чорвачиликда ишлаб чикаришни ташкил этишобъекти ва субъекти деганда нима тушунасизк
6. Чорвачилик ишлаб чиқаришини миллий иқтисодиётда тутган ўрни ва аҳамияти нимадан иборатк


2-Мавзу: Чорвачилик тормоғини ташкил этишнинг иқтисодий асослари.
Режа:
1. Чорвачилик тармоғини ташкил этишнинг иқтисодий асослари.
2. Чорвачилик тармоғини ташкил этиш ва ривожланишининг меъёрий ҳуқуқий асослари
3. Чорвачиликнинг ривожланиши, ҳозирги аҳволи ва истиқболи
1. Чорвачилик тармоғини ташкил этишнинг иқтисодий асослари.
Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигининг 2016 йил 22 апрелдаги 02/12-569-сонли хатига асосан барча тоифадаги хўжаликларда йирик шохли қорамолларнинг зотлари бўйича ҳисобга олиш ишлари намуна сифатида Андижон вилоятининг Қўрғонтепа туманидаги аҳоли хонадонлари ва барча тоифадаги хўжаликларида бошланди. Бугунги кунда ушбу тумандаги 80 фоиз қорамолларни зотдорлиги аниқлаб чиқилди ҳамда олинган маълумотлар таҳлил қилинмоқда.
Қабул қилинган дастурларнинг бажарилиши таъминлаш мақсадида «Ўзнаслчилик» корхонаси томонидан Республикамизда чорва моллари наслини яхшилаш ва маҳсулдорлигнини ошириш мақсадида нассли буқалар уруғини ишлаб чиқариш учун Германия давлатидан 31 бош юқори маҳсулдор наслли буқалар сотиб олинди. Жумладан, 14 бош қизил-чўл зотли (англер ва қизил дания зотлари), 9 бош швиц зотли, 2 бош абердин-ангус зотли, 1 бош герофорт зотли ва 5 бош голштин зотларига мансуб буқалар олиб келинди.
«Ўзнаслчилик» корхонаси январь-май ойларида режадаги 1580 минг доза ўрнига, 1589 минг доза наслли буқалар уруғи ишлаб чиқарилди. Насллиқ буқаларни қўшимча уруғини ишлаб чиқариш мақсадида жорий йилнинг 22-23 апрель кунлари «Ўзнаслчилик» корхонасининг Бухоро филиалида, уруғ олиш, музлатиш ва узоқ муддатга сақлаш лабораториясини ишга туширилди ва у асосида республика семинари ўтказилди. Хориждан олиб келинган ёш буқачаларни уруғ беришга ўргатилиб, 21 бош наслли буқалар тайёрланиб «Ўзнаслчилик» корхонасининг Бухоро филиалига қўшимча уруғ ишлаб чиқариш учун жўнатилди.
2016 йил 1 январь ҳолатига Республикамизда 440 та наслчилик тоифасидаги қорамолчилик хўжаликлари мавжуд бўлиб, жорий йилнинг январь-май ойи давомида 65 та янги наслчилик тоифасидаги қорамолчилик хўжаликлари ташкил этилди. Жами наслчилик тоифасидаги қорамолчилик хўжаликлари сони 505 тага етказилди.
Ўзбекистонда кўп йўналишдаги чорвачилик тармоқлари ривожлантирилади. Уларнинг асосий маҳсулотлари айрим даврларда қуйидаги миқдорда ишлаб чиқарилган (1-жадвал).
2000 йилда 1990 йилга нисбатан аҳоли жон бошига гўшт ишлаб чиқариш қарийб 14 % га, тухум-51,5% га, жун-2 марта, қоракўл тери- 2,3 марта, пила 45% га камайган.
2018 йилда 2015 йилга нисбатан аҳоли жон бошига ишлаб чиқариш – гўшт 16,1 % га, сут 18,7 % га, тухум 37,1 % га ва жун 10,0% га ошган.
Демак, асосий чорва ялпи маҳсулотларининг ўсишида барқарорлик таъминланган бўлиб, пилла ва қоракўлда деярли ўзгариш бўлмаган. Бундай ҳолатни чорва моллари сони ва уларнинг маҳсулдорлигидаги ўзгаришларни умумий таҳлил қилиш йўли билан ҳам аниқлаш мумкин.
Қуйидаги жадвал (2-жадвал) да асосий чорва моллари сонидаги ўзгаришлар келтирилган.