Ўрта махсус, касб-ҳУНАР ТАЪЛИМИ МАРКАЗИ касб-ҳунар коллежларининг


I. бўлим Металларнинг кристалланиш жараёни



Download 2,49 Mb.
bet18/115
Sana23.02.2022
Hajmi2,49 Mb.
#136024
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   115
I. бўлим Металларнинг кристалланиш жараёни

1.1

Металларнинг тузилишлари

4

2

2













2

1.2

Металларнинг кристалланиш жараёни ва металл куймаларни тузилиши

6

4

4













2




ЖАМИ:

12

8

8
















II. Металларни синаш ва текшириш

2.1

Металларни структурасини текшириш усули

6

4

4













2

2.2

Металларни физик текшириш усули ва сифатини назорат килиш

6

4

4













2

2.3

Металларнинг механик хоссалари

8

8

8



















ЖАМИ:

20

16

16
















III. Котишмалар назарияси

3.1

Металл котишмаларнинг умумий характеристикаси

6

4

4













2

3.2

Икки компонентли металларнинг холат диаграммаси

8

6

6













2




ЖАМИ:

14

10

10
















IV. Темир углерод котишмалари

4.1

Темир-цементининг холат диаграммаси

10

6

6













4

4.2

Темир-графит холат диаграммаси

10

6

6













4




ЖАМИ:

20

12

12
















V. Пулатга термик ва химиявий ишлов бериш асоси

5.1

Термик ишлов беришнинг назарий асоси

6

4

4













2

5.2

Пулатга термик ишлов бериш

8

6

6













2

5.3

Пулатга термо-химик ишлов бериш асослари

10

6

6













4




ЖАМИ:

24

16

16
















VI. Углеродли легирланган пулатлар

6.1

Углеродли пулатлар хоссалари

6

4

4













2

6.2

Конструкцион пулатлар

2

2

2
















6.3

Углеродли асбобсозлик пулатлари

4

2

2













2

6.4

Легирланган алохида хоссали пулатлар

2

2

2



















ЖАМИ:

14

10

10
















VII. Рангли металлар ва уларнинг котишмалари

7.1

Мис металлургияси

2

2

2
















7.2

Алюминий, магний ва уларнинг котишмалари

3

2

2













1

7.3

Титан ва унинг котишмаси

2

2

2
















7.4

Антифрикцион котишмалар

2

2

2



















ЖАМИ:

9

8

8



















Фан буйича жами

113

80

44

18

18







33

3.Дастур мазмуни


Кириш.
«Металлшунослик асослари» фанининг максади. Республикамиз ишлов бериш тарихи. Металлшунослик-хозирги замон технологияси ва чет эл металлургияси ютуклари. Дастур мазмуни ва уни узига якин фанлар билан алокаси.
1.Булим
Металларнинг кристалл тузилиши
Тема: Металлар ички тузилиши.
Морф ва кристалл моддалар хакида тушинча
Металларнинг кристалл тузилиши кристалл панжаралар хакида тушинча :
Хажми марказлашган куб панжара
Ёклари марказлашган куб панжара
Гексогонал марказлашган куб панжара
Кристалл панжаралар диаметрлари. Металл кристалл панжараларнинг реал тузилиши. Монокристалл. Анизатропия ва монокристаллизатсияси . Поликристалларнинг
Тема 2:Металлрнинг кристалланиши жараёни ва металл куйма тузилиши мохияти
Кристалланиш жараёни. Металларни совуш эгри чизиги. Критик нукта.
Совуш эгри чизигини тузиш. Ута совуш даражаси. Кристалланиш жараёни .Кристалланиш марксезларни ташкил топиш ва усиши .
Кристалл ва кристалитлар. Дон кристалларини усиш схемаси .
Металлар аллотропияси.
Суниий йул билан кристалл панжаралари узгаришлар эгри чизиги.
Металларда буладиган аллотропик шакл. узгаришлар модификациялар .
Лабаротория иши №1
Биологик микроскоп ёрдамида Ош тузини кристалланиш жараёнини кузатиш.
II-Булим. Металларни синаш ва текшириш усуллари .
3-Мавзу: Металл ва котишмаларнинг структурасини текшириш усуллар.
Металлар структураси. Металл синмасини текшириш. Металл синмасида донларнинг тузилиши, куриниши. Металл синмасини текшириш. Микроскопик анализ. Микрошлиф-анализ ва уни тайёрлаш. Металлга техник ишлов беришда микроанализдан фойдаланиш. Металлографик микроскопларни тузилиши . Юкори температурали металлографма ва рентгеноструктурали анализ.
Лаборатория иши №2
Макрошлиф тайёрлаш. Макрошлифни текшириш натижасида куйма металл ва коришма донларнинг шаклини ва кандай жойлашганини анализ килиш. Пулатда олтингугурт кандай жойлашганлигини аниклаш.
Лаборатория иши №3
Микрошлиф тайёрлаш ва металлографик микроскопни урганиш .
Микроструктурани микроскопда текшириш .
Мавзу 4. Металл ва котишмаларни ички нуксонларини физик спектрал анализ килиш.
Металларни физикавий текшириш асхсий усуллари . Термик анализ ёрдамида критик нукталарини аниклаш.Радиактив изотоп усули . Деталларни сифатини физик назорат усули . Магнит ва микротовуш усуллари. Ушбу усуллар мохияти. Намунани синдирмай ундаги нуксонларни текшириш. Спектрал усули, билан ички нуксонларини текшириш. Гамма ва рентген нурлари Билан текшириш усуллари .
Мавзу 5.Металларнинг механк хоссалари.
Металларнинг механик хоссалари мохияти: катталиги, мустахкамлиги, пластиклиги.
Текшириш методлари классификациясини катталигини Бринелл, Роквел,Винерес усуллари Билан синаш. Катталигини физик усуллар билан синаш. Чузишга синаш .Синов машинаси.
Чузишга синаш намунаси . Чузиш диаграммаси . Эластиклик чегараси .Пропорционаллик чегараси узилишига каршилик .
Мурт металлар чузишга синаш.
Лабаротория иши №4
Металл ва котишмаларни чузилишига хамда зарбий ковушкоклигини аниклаш.
Лабаротория иши №5
Металларни катталигини ва Роквел усулида синаш.
III-Булим .
Котишмалар назарияси асослари.
Металл котишмаларига умумий характеристика.
Суюлтирилган котишмалар ва механик таралашмалар физик системаси хакида тушинча.
Каттик эритма урин алмашуви чегараланмаган ва каттик эритмага химик бирикма кристалларнинг механик аралашмаси.
Мавзу 7 Котишманинг критик нуктаси.
Котишма совуш эгри чизиги диаграммасини тузш. Ликвидус ва солидус чизиклари. Котишмаларни урин алмашиш суюк ва каттик холатдаги. Холат диаграммаси .Котишмаларнинг кристалланиш жраёнида эвтектик булган котишмалари. Металларга нсбатан котишмаларнинг тузилиши. механк аралашма ва каттик эритмалар.
Эвтетикадан олдин ва кейинги котишмалар. Котишмаларни каттик холатдаги структураси.Котишмаларни холат диаграммаси билан хоссалари орасидаги богланиш. Фазалар тури ва микдори, котишмаларни холат диаграммасини аниклаш.
Фазалар сони.
Соф металла рва баркарор химиявий юирикмалар. Фазалар ходисасига кура мувозанат шароитидаги система эркинлик даражаси ва эктетик реаксияси.
Амалий иш
Икки компонентли котишмалар диаграммасини анализ килиш
IV-Булим
Темир – углерод котишмалари
Мавзу 8.Темир-цемент холат диаграммаси.
Темир – углерод котишмалар икки системаси: темир - цемент ва железо-графит темир цементит холат диаграммаси.
Пулат ва ок чуян. темир-цемент холости ва фазаси.
Пулат ва ок чуяннинг кристалланиш жараёни. Бирламчи ва иккиламчи кристалланиш. Темир-углерод котишмалари холат диаграммаси ассосида классификацияланиши эвтетикавий пулат. Эвтектикагочон ва Эвтектикагочон кейинги пулатлар. Чуян
Эвтектикагочон булган чуянлар ва эв-кадон кейинги чуянлар.
Амалий иш №2
Темир – цементит диаграммасини тахлил килиш.
Мавзу 9 . Темир – графит холат диаграммаси .
Темир – графит холат диаграммаси.
Тумир - графит фазаси ва системаси.
Кулранг чуян кристалланиш жараёни. Аралаш –аристалланиш.
Чуян структураси.
Чугун структурасига аралашмалар таьсири. Чуяннинг холат структураси. модификацияланган чуян. Чуянни маркалаш, механик аралашма ГОСТ и. Кулранг чуянларни кулланилиши. Мустахкамлиги юкори чуян олиш. богланувчи чуянлар. Пухталиги юкори чуянлар механик хоссалари.
Богланувчи чуян механик графитга парчаланиши ва маркаланиши ГОСТ асосида. Богланувчи чуянларни саноатда ишлатилиши.
Лабаратория иши №6
Темир-углерод котишмаларини микроанализ килиш .
Пулат ва ок чуян бир хил холатда .
Лабаратория иши №7
Микроанализ кулранг, мустахкамлиги юкори булган богланувчан чуянлар . V-Булим.
Пулатга ишлов беришнинг химик-термик асослари.
Мавзу 10 . термик ишловнинг назарий асоси.
Термик ишлов беришнинг тавсифи ва мохияти ,пулат совутиш тезлиги ва критик нуктаси. Перлитнинг аустинитка айланиши.
Киздиришда аустенит донларнинг усиши .
Аустинит кайтиши мустахкамлиги юкори булган чуянлар. Легирланган чуянлар.
Мавзу 11 . Пулатни термик ишлаш.
Пулатнинг таркиби, ишлатилиши ва сифатига кура классификацияланиш.
Пулатни термик ишлаш классификацияси.
Чуяндан пулат олиш. Пулатни суюлтириш печлари. Суюлтириш жараёни Конвертор, мартен ва эл.печларда суюлтириш . Юкори сифатли пулат олишнинг янги усуллари хакида кискача маьлумотлар.
Синтетик шлаклар билан ишлов бериш.
Электр шлакли кайта ишлов.
Пулатни бушатиш ва унга термо – механик ишлов бериш.
Пулатни кайта ишлашда мехнат ва техника хавфсизлиги.
Лабаратория иши №8
Турт хил температурда тобланган ва бушатилган пулатни катталигини синаш.
Мавзу 12.Пулатни химик-термик ишлов бериш асослари.
Пулатни химик-термик ишлов бериш назарий асослари.
Химии-термик ишлов беришнинг, цементнинг, нитродиментитлаш,
цианлаш, диффузион металлаш.
Азотланган пулат, хисоблаш мухити технологияси. Азотланади - ган пулатлар .
Легирланган пулатларни азотлаш. Азотланган пулатарни структураси ва тузилиши .
Цианлаш, газсимон мухитда ционлаш юкори темпертурада цианлаш. Пулатларни борлаш . Диффузион легирлаш. Пулат сиртини пластик деформациялаб , нукталш.
Лабаратория иши №9.
Термик ва химик – термик кайта ишланган пулатларни микроанализи.
VI-Булим
Углеродли ва легирланган пулатлар.
Мавзу13.
Термик ишлов беришда пайдо буладиган нуксонлар , уларнинг Сабаблари ва олдини олиш.
Термик ишлов беришнинг узига хос хусусиятлари.
Таркибида волфрам, ванадий,мис, титан ,кремний каби элемертлар булган пулатларни тоблаш .
Мавзу 14.
Пулатларнинг маркаланиши ва классификацияланиши.
Химик составига кура ишлаб чикариш жараёнига ва сифатига кура маркаланиши
Пулатларни маркалаш.
Мавзу15.
Конструксион пулатлар.
Легирланган цементланувчи конструкция пулатлар .
Легирланган яхшиланувчи, кокс-он пулатлар толикиш чеграси, ковушклиги ,пухталиги.
Совук холда штатланадтган лист пулатлар.
Пуржина – рессор шарикли подшибник.
Автомат мустахкамлиги юкори мартенсий пулат.
Маркалари, термик ишланиш ва таркиби, мохияти .
Мавзу 16.
Легирланган асбобсозлик пулатлари.
Асбобсозлик пулатларини вазифалари, сабобланиш жараёни .
Тобланганда муаян температурага. Юкори температурага чидамли печи. оловбардош пулатлар .
-Углеродли асбобсозлик пулатларидан ясалган шикамплар.
Тезкесар пулатлар кесувчи асбоблар тайёрлаш. тезкесар пулатлар таркиби ва малумотлар, уларнинг ГОСТ лари тезкесар пулатларни таксимланиши .
Мавзу 17.
Алохида хоссали пулат ва котишмалар.
Алохида физик ва химик хоссалари уларга куйиладиган талаблар.
Алохида хоссали пулат ва котишмалар коррозиябардош, оловбардош, иссикбардош электр каршилиги .
Юкори котишма.
Алохида хосаларга эга котишмалар алохида эластик магнитли, магнитавий котишмалар.
Хромланган ва хринмкелланган пулатлар, зангламайдиган
пулатлр,металл ва котишмалар коррозияланиши .
Коррозиялар назарияси, уларни турлари ва зарари.
Металларни коррозияда йуколиши.
Коррозияга карши кура шва унинг халк хужалигида ахамияти.
Металларни коррозиядан химоя этиш, зангламайдиган никелланган пулатлар. Пулатларни никеллаш уларнинг маркаланиши, структураси тузилиши ва клланилиши .
Магнитли пулат ва котишмалар. Магнитли-пухта ва магнитли юмшок пулат ва котишмалар. Электр каршилиги юкори пулатлар, ресстат, котишмалар алохида хоссаларга эга котишмалар,улчаш асбоблари ,материаллари .
Алохида эластик хоссаларга эга котишмалар. Ферромагнитавий материаллар маркаланиши, ишлатилиши таркиби ва термик ишланиши .
Лабаратория иши №10 Лигерланган пулатларни микроанализи.
VIII-Булим .Рангли металл ва котишмалар.
Мис котишмаларини тузилиши ва ишлатилиши. Латун. Цинканинг латун таркибига таьсири ,латунни маркаланиши .Махсус латунлар, босим билан ишлов бериладиган латунлар ва куймакорлик латунлари. Латун тариф ива тасвири.
Бронза. Бронзанинг маркаланиши ва характеристикаси. Бронзага олов элементининг таьсири. Оловсиз бронза. Алюминли, кремнийли, бериллийли ва бошка элементли бронза.
Оловсиз бронзанинг тариф ива тавсифи.
Мавзу 19.Алюмин, магний ва улврнинг котишмалари.
Алюмин котишмаси ва уни ишлатилишига холлари. Алюмин котишмаси турлари. Кумакорликни алюминийнинг деформация боб котишмалари. Куймакорлик учун дур алюмин котишмалари.
Деформация оркали пухталашнинг алюмин котишмаси структураси таьсири.
Алюминийнинг куймабоб котишмалари .
Сулуминлар.
АДАБИЁТЛАР.

  1. «Металлшунослик ва термик ишлаш» Турахонов Укитувчи 1988 йил

  2. Черток Б.Е. «Металлар технологияси фанидан лаборатория иши» Маш гиф 1981 йил.

  3. Мирбобоев В.А. Васильев Г. П. «Металлар технологияси» «Укитувчи»1981 й.


Download 2,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   115




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish