Rossiya federatsiyasi

Rossiya federatsiyasi

Shayhontoxur tumani

157-maktab 9-^A sinf o’quvchisi

Abdullayeva Muhayyo

Rossiya federatsiyasi

Mavzusida

Rahbar: A. Karimov
Reja:

1. 
   Jahon xo’jaligining shakllanishi.
   
2. 
   Uning tarmoqlari geografiyai.
   
3. 
   Xalqaro iqtisodiy integratsiya.
   
4. 
   
   

Jahon xo’jaligining shakllanish jarayoni amalda kishilik jamiyatining jami tarixini o’z ichiga oladi. Chunki u ishlab chiqarish kuchlarining necha ming yillar davomidagi evolutsiyasining natijasidir. Jahon xo’jaligining shakllanishi va rivojlanishi jarayonlarini o’ziga xos xususiyatlar bilan ifodalanuvchi ayrim bosqichlarga taqsimlash mumkin. Birinchi va eng uzoq davrni o’z ichiga olgan jahon xo’jaligi belgilari va regional xususiyatlari shakllana boshlagan bosqich buyuk geografik kashfiyotlar davrigacha davom etgan. Buyuk geografik kashfiyotlar natijasida xalqaro savdo Yevropa va Osiyodan keyin Yer sharining boshqa regionlarini ham qamrab oladi. Regionlar o’rtasida mahsulotlarni ayirboshlash jahon bozorini vujudga keltiradi. Ushbu bozor transport rivojlanishi munosabati bilan yana ham kengaydi, chunki dengiz transporti barcha materiklarni birlashtirishga imkon berdi. Jahon xo’jaligi XX asr arafasida to’la-to’kis shakllanib bo’ldi hamda mazkur asrning birinchi yarmida uning rivojlanishi ayrim hududlarni qamrab olish hisobiga amalga oshdi.

Jahon xo’jaligi iqtisodiy kategoriyadir, chunki uning to’g’risidagi tushuncha ijtimoiy mehnat taqsimoti tushunchasi, xo’jalik aloqalarining baynalmilallashishi hamda xalqaro iqtisodiy integratsiyalanishi bilan aloqadordir.

Jahon xo’jaligi geografik kategoriya bo’lib, u uch yo’nalishda tadqiq etiladi:

1. Jahon xo’jaligining umumiy geografiyasi.

2. Uning tarmoqlari geografiyasi.

3. Yirik regionlar va subregionlar geografiyasi.

Jahon xo’jaligining shakllanishi va rivojlanishida xalqaro geografik mehnat taqsimotining o’rni va ahamiyati beqiyosdir. Geografik mehnat taqsimoti — bu ijtimoiy mehnat taqsimotining hududiy shaklidir. Geografik mehnat taqsimoti miqyosiga kobra rayonlararo va xalqaro mehnat taqsimotiga bo’linadi. Xalqaro geografik mehnat taqsimoti jahon xo’jaligining harakatlantiruvchi kuchi va negizidir.