Рўйхати махсус саволлар

43-казус
A. давлат Ф. давлатнинг ҳудудларига ўз қўшинларини киритди. Бундан норози бўлган Ф. давлати БМТнинг Халқаро судига мурожаат қилди ва A. давлати томонидан БМТ Уставининг 2-моддаси 4-қисми бузилганлигини таъкидлади. A. давлати эса унинг Ф. давлатига киритганлиги ҳеч қандай Халқаро ҳуқуқ нормаларига зид эмаслигини айтиб, унинг даъволарини рад этди. A. давлатнинг фикрича: A. ва Ф. давлати ўртасида тузилган 2014 йилдаги икки томонлама чегаралар борасидаги шартномага кўра зарур ҳолларда давлатлар қўшинлари бири иккинчисининг ҳудудига кириб бориши мумкин деган банд бўлган. A. давлати айнан мана шу шартномага кўра ҳаракат қилган. Бу шартнома икки давлат ўртасидаги ҳудуд масалаларини тартибга солувчи махсус халқаро ҳуқуқ нормасидир. Ф. давлатнинг таъкидлашича, A. давлат томонидан келтирилаётган моддада Ф. давлати фақатгина икки давлатнинг бирига ташқи ҳужум бўлган пайтни назарда тутган ва ҳар қандай ҳолат зарурий ҳолат дейилиши мумкин эмас. Шунингдек, иккитомонлама шартнома бўлса ҳам бу вазиятда БМТ Уставига амал қилиниши лозим.
Вазиятга ҳуқуқий баҳо беринг.
Ўзингизни Халқаро суд судьяси сифатида тасаввур қилинг ва низолашаётган мамлакатларнинг даъволарини ҳисобга олган ҳолда фикрларингизни баён этинг.


44-казус
A. ва Б. давлатлари ўртасида ўзаро ҳамкорлик қилиш тўғрисида халқаро шартнома имзоланди. Томонлар келишиб ўз ҳуқуқ ва мажбуриятларини белгилаб олишди. Имзоланган халқаро шартнома 1969 йилги Халқаро шартномалар ҳуқуқи тўғрисидаги Вена конвенцияси талабларига риоя қилиниб тузилган. Томонлар мазкур шартномани икки томонлама бўлганлиги учун БМТ Котибиятига маълум қилишни лозим топмадилар. Орадан 5 йил ўтиб икки давлат ўртасида шартнома бўйича низо келиб чиқди. A. давлати мазкур шартнома Б. давлати томонидан қўпол равишда бузилганлиги борасида даъво билан БМТнинг Халқаро Судига чиқди. Б. давлат эса Халқаро Суд мазкур ишни кўриб чиқа олмаслигини таъкидлади.
Томонларнинг котибиятдан халқаро шартномани рўйхатдан ўтказмаганликлари халқаро ҳуқуққа зидми? Таҳлил қилинг.
Икки томонлама халқаро шартномаларни рўйхатга олиш қайси халқаро ҳужжатлар билан тартибга солинади?
Рўйхатга олинмаган бу каби халқаро шартномаларнинг юридик аҳамияти қандай? Халқаро Суд низони кўриб чиқадими?