Rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

Triggerlarning ishlash tamoyili va sxemasi

RS-trigger ishini tahlil qilamiz. Shuni aytib o‘tish joiz-ki, bu sxemaning ikkala kirishiga bir vaqtning o‘zida ochilish impulsi (mantiqiy) kelishi mumkin emas.

Haqiqatdan ham, bu vaqtda ikkala VT1 va VT2 tranzistorlar berkiladi, kirish signallari tugagach, ularning ikkalasi ochiladi, ya’ni BYA vaqtincha simmetrik holatda bo‘ladi. BYA bu holatdan teng eqtimollik bilan Q=1, Q =0 yoki Q =0, Q=1 holatlardan biriga o‘tishi mumkin. Ya’ni maTumotni yozish imkoni bo‘lmaydi. Shuning uchun RS-trigger alohida (mustaqil) statik kirishlar rejimida ishlaydi. Boshqaruv (ma’lumot) kirishlarining mazmuni quyidagicha: S (set- o‘rnatish) - triggerni mustaqil ravishda 1 holatiga o‘rnatish uchun (Q=1, Q =0) va R (reset-olib tashlash) - triggerni mustaqil ravishda 0 holatiga o‘rnatish uchun ( Q =0, Q=1).
Har bir kirishga past darajali (mantiqiy 0) signal berish mumkinligi tufayli, kirishlarda boshqaruv signallarining to‘rtta kombinatsiyasi ishlaydi. Ular RS- triggerning holatlar jadvalining R va S ustunlarida keltirilgan (2-jadval).
RS-triggerning holatlar jadvali

Kirish signallarining mumkin bo‘lgan to‘rtta kombinatsiyasida trigger qanday holatlarda bo‘lishini ko‘rib chiqamiz.

1. 
   kombinatsiya. R=0, S=0. VT3 va VT4 tranzistorlar ochilmaydi, va shuning uchun BYAlar ularning holatiga ta’sir ko‘rsata olmaydi. Q va Q chiqishdagi signallar o‘zgarishsiz qoladi. Demak, triggyerda avval yozilgan ma’lumot saqlanib qoladi.
   
2. 
   kombinatsiya. R=0, S=1. VT4 tranzistor to‘yinishgacha ochiladi, va chiqishdagi kuchlanish kichik bo‘ladi (mantiqiy 0). UK2 =UK1 =UB1 bog‘liqlik tufayli VT1 tranzistor berkiladi va berk holatga o‘tadi. Shuning uchun chiqishda
   

yuqori kuchlanish (mantiqiy 1) hosil bo‘ladi, ya’ni Q=1 Q=0. VT1 va VT2 tranzistorlarning mazkur holatlari trigger tomonidan eslab qolinadi.

3. 
   kombinatsiya. R=1, S=0. Bu vaqtda chiqishdagi kuchlanishlar o‘zgaradi: Q =0, Q=1 bo‘lib, trigger yangi holatni saqlab qoladi.
   
4. 
   kombinatsiya. R=1, S=1. Bunday kirish signalini RS-trigger qabul qila olmaydi, chunki u aniq emas holatda bo‘ladi. Shuning uchun bu kombinatsiya man etilgan.
   

Amaliyotda RS-triggerlar invertorlarda emas, balki HAM-EMAS yoki YOKI-EMAS MElaridan tuziladi. Bu vaqtda trigger yoki invers (HAM-EMAS negizida), yoki to‘g‘ri (YOKI-EMAS negizida) ma’lumot kirishlariga ega bo‘ladi. Trigger ishini aks ettirish uchun holatlar jadvalidan foydalaniladi (3-jadval).
3-jadval