Rivojlantirish instituti

Pulpaning innervasiyasi. Qon tomirlar bilan birga ildiz uchidagi
teshikdan yuqori va pastki jag‘ asab tolalaridan chiquvchi shoxchalar
pulpaga kiradi. Ular tishning medial, distal, tanglay, lunj va til yuzalariga
kelib, periodontga kiradi. Keyin miyelinli turdagi bir necha tola qon
tomirlar bilan parallel ravishda pulpaga kiradi.
Toj qismga yaqinlashgan sari asab tolalari kamayib boradi. Ular
tangensial yo‘nalish oladilar va predentinga tarqalib boradilar. Asta-
sekin miyelinli parda yo‘qoladi. Toj qismda asosan miyelinsiz asab tolalari
va asab uchlari joylashadi.

---

7 0
Miyelinsiz tolalar aksoplazmalar, aksolemalardan tuzilgan bo‘lib,
lemmositlar bilan o‘ralgan. Miyelinli tolalar bulardan tashqari, miyelin
pardasiga ega. Asablar predentinda, minerallashgan dentinda, uning
kanalchalari ichida joylashadi. Bunda ularning soni oldingi frontal
tishlarda ko‘p ildizli yon tishlarga nisbatan ko‘p. Dentinning bo‘yin va
pulpaoldi zonalarida boshqa zonadagilarga nisbatan ko‘proq asab tolalari
uchraydi. Shuning uchun bo‘lsa kerak, bu zonalarni charxlashda eng
ko‘p og‘riq paydo bo‘ladi.
Asab reseptorli subodontoblastik qavatda to‘rsimon holatda juda ko‘p
joylashgan.
Toj qismidagi pulpa ildiz pulpasidan farq qiladi. Toj qismda ko‘proq
yetilgan, shakllangan hujayralar joylashsa, ildiz pulpada etilmagan,
oxirigacha shakllanmagan hujayralar joylashgan. Shuning uchun ham,
toj pulpaga nisbatan ildiz pulpada tolalar ko‘p. Toj pulpada magistral
tomirlar va asab tolalari kam. Ildiz pulpa ozuqa moddalarini ham
pulpadan, ham periodontdan oladi.
Keltirilgan ma’lumotlar pulpit kasalligida, uni saqlab qolish usuli-
biologik usulni qo‘llash nazariyasini asoslab beradi.