Rivojlantirish instituti j. J. Jalolov, I. A. Ahmedov, I. S. Hotamov korxona tashqi iqtisodiy

Xalqaro savdodagi namunaviy shartnomalar. Muntazam
ravishda jahon bozoriga tovarlar yetkazib beradigan kontragentlar
shartnomaning standart, namunaviy shartlarini keng qo‘llaydilar.
O‘zbekistonning ixtisoslashgan savdo tashkilotlari ham
o‘zlarining birxillashtirilgan shartlarini, zarur hollarda esa–
shartnomaning namunaviy shartlariga muqobil variantlarini
ishlab chiqqanlar va ishlab chiqmoqdalar. Bu variantlar birgalik-
da ma’lum tovar nomenklaturasi bo‘yicha tashqi savdo
bitimlariga xos bo‘lgan namunaviy shartnomalarning paketini
tashkil qiladi. Xalqaro savdo amaliyotida ishlatilayotgan boshqa
namunaviy shartnomalar kabi bu shartnomalar ham tavsiya
xususiyatiga ega.
Ba’zi tovarlar bo‘yicha O‘zbekiston tashqi savdo tashkilotlari,
xalqaro tashkilotlar, birja qo‘mitalari yoki xorijiy firmalarning
assotsiatsiyalari ishlab chiqqan namunaviy shartnomalardan
foydalanadilar. Bunda zaruriyat tug‘ilganda, shartlarga
O‘zbekiston tomonining manfaatlarini ta’minlovchi o‘zgartirish-
lar va aniqliklar kiritiladi.
Namunaviy shartnomani qo‘llash bitimlar tuzishni osonlash-
tirishga va tijorat muzokaralarining yakunlovchi bosqichida
vaqtni tejashga imkon beradi.