Rivojlantirish institu ti

Arktika  va  Antarktida  (qutbiy)  iqlim  mintaqasi  o ‘z  ichiga  h a r 
ikkala yarim sharning q u tbiy do ira chizigMdan q u tb largacha  boMgan 
h u d u d larn i oladi.  Bu  h u d u d lard a  o ‘rtach a yillik radiatsiya  balansi 0 
ga  yaqin,  qish  d avom li,  sovuq,  yoz ju d a   qisqa  va  salqin,  tu m a n li, 
q o r  yil  b o ‘yi  erim ay  tu ra d i,  k o ‘p  qism i  m uz  bilan  q o plangan.  Bu 
m intaqa, o ‘z navbatida,  dengiz  iqlimli A rktika va k o n tinental  iqlimli 
A ntarktida deb  ikki turga boMinadi  ( 1 1 - jadvalga qarang).
Biz issiqlik, bosim va shamollarning gorizontal ravishda o ‘zgarishiga 
bogMiq holda iqlim ning m intaqa va turlarga boMinishini kolrdik.  Iqlim  
unsurlari yana tog1 yonbagMrlab yuqoriga koMarilgan sari  ham  o ‘zgarib 
boradi: o ‘rta hisobda har bir km  koMarilganda harorat 6° pasayadi.  Buni 
0 ‘rta Osiyo tog1 lari misolida ko‘rish m um kin.  Bu togMarda yoz oylarida 
ham   harorat  past  boMadi.  A gar tekislikda  (200  m)  iyulning  o ‘rtacha 
harorati  26°  boMib,  yiliga  100 —  200  m m   yogMn  tushsa,  togMarning 
2200 —  3200 m baland qism ida iyulning o ‘rtacha harorati  13, 7° boMib, 
yog‘in m iqdori  1000 —  1500 m m  ga yetadi.