Rivojlantirish institu ti


Iqlim va iqlim mintaqalari


bet179/253
Sana16.07.2021
Hajmi
#120939
1   ...   175   176   177   178   179   180   181   182   ...   253
Bog'liq
2 5404569494171419775

Iqlim va iqlim mintaqalari.  M a ’lum  joyda ob-havoning ko‘p yillik 
takrorlanishi  iqlim  deb  ataladi.  Iqlim   ham   ob-havo  singari,  b ir q a to r 
tabiiy omillarga bogMiq, bularga joyning geografik kengligi,  Quyoshning 
yoritishi va isitishi,  atm osfera sirkulatsiyasi,  yer usti tuzilishi,  okean va 
dengizlaming uzoq-yaqinligi va boshqalar kiradi.  Bular ichida iqlimning 
shakllanishida Quyosh radiatsiyasining aham iyati juda katta.
Quyosh radiatsiyasining m iqdori o ‘sha hududning geografik o ‘miga 
bogMiq.  Shuningdek, Y er yuzasining xususiyatlari relyefiga, o ‘simlik bilan 
qoplanganligi,  gruntning  holati  (qor  va  m uzlar,  dengiz  oqim lari  va 
boshqalar),  o ‘z  navbatida,  radiatsiya balansiga  ta ’sir etadi.  Shu  tufayli 
b ir  xil  kenglikda  joy lash g an   o k ean   b ilan   qu ru q lik   o rasida  iqlim  
ko‘n$atkichlari har xil.  Natijada okeanlar ustida sutkalik harorat amplitudasi 
tropik oMkalarda  1,5° boMsa,  quruqliklarda  10 —  12°ga,  0 ‘zbekistonda 
20 — 30°, Sahroyi Kabirda 40 —43°ga yetadi.  Haroratning yillik amplitudasi 
okeanlar  ustida  (issiq  m intaqada)  2 — 3°  boMsa,  kontinental  iqlim 
sharoitida 30 — 40°ga, ayrim hollarda 90°ga ham  yetadi.
158


Y uqorida  qayd qilin g an lard an   ko ‘rinib turibdiki,  Yer sharining 
tu rli  q ism id a  iqlim   hosil  qiluvchi  o m illarn in g   t a ’siri  b ir  xil  b o bl- 
m aganidan  b ir n e c h a   iqlim  turlari  hosil  b o ig a n .  Bu esa ularni  m a '- 
lum  tu rla rg a  ajratish   —  klassifikatsiya  qilishni  taq o zo   etadi.  Iqlim - 
shunos B.P.  Alisov h arorat xarakteri,  nam lik m iqdori,  hukm ron havo 
m assalari  va  u n ing  sirkulatsiyasiga  q arab ,  sayyoram izni  7  ta  iqlim  
m in taq asig a  ajra ta d i.  S h u n d a n   4  tasi  asosiy  (ekvatorial,  tro p ik , 
m o ‘tad il  va  sovuq — A rktika  va  A n ta rk tid a)  va  3  tasi  oraliq  (sub- 
ekvatorial,  su b tro p ik  va su b an tark tik )  m in taq alar hisoblanadi.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   175   176   177   178   179   180   181   182   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish