Rivojlantirish institu ti


bet174/253
Sana16.07.2021
Hajmi
#120939
1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   253
Bog'liq
2 5404569494171419775

gumid zona (39-  rasm ).
Y er  sharining  tax m in a n   20°  shim oliy  kenglik  b ilan   20° jan u b iy  
kengliklar orasida s e ry o g in   (m aksim al)  ekvatorial  zo n a  joylashgan. 
Bu zonaga o ‘rtach a 2000 —  2500  m m  dan ortiq y o g in  tushib,  b u tun 
sayyoramizning eng ko‘p y o g in  tushadigan hududi hisoblanadi. Chunki 
shu zonada joylashgan  H indistondagi C h erapunji  (Xassiya tog1 yon- 
bag‘ri  H im olay  to g 1  tizim id a)  degan  h u d u d g a yiliga  o ‘rtach a  12000 
m m  dan ortiq,  1961-  yili esa 23000  m m  y o g in  tushgan.
Y er sharining h a r ikkala yarim  pallasining taxm inan  20° va 30 — 
32°  kengliklari orasida y o g in   kam  tushadigan  (m inim al)  qu ru q  yoki 
arid  zo n alar joylashgan.  Bu  zonada dunyoning eng  katta  c h o ila ri — 
Sahroyi  K abir,  A rabiston,  T ar,  K aliforniya,  A takam a  joylashgan. 
Afrikadagi Sahroyi  Kabir ch o iig a yiliga  10 —  20 m m , Janubiy Am erika- 
dagi A takam a c h o iig a  esa 0,1  —  5  m m  y o g in  tushadi.
H a r ikkala yarim sh arn in g  tax m in a n  40 —60°  kengliklari  orasida 
gum id  z o n a la r joylashgan.  Bu  zonalarga  o k e a n la rd a n   g ‘arbiy  havo 
m assalari esib turadi va siklonlar hosil b o ia d i.  N atijada nam lik ortib, 
yiliga o 'rta c h a  500 —  600 m m  d an  ortiq y o g in  tushadi.  H a tto  g'arbiy 
havo massalariga qaragan tog1 yonbagirlariga 5000 m m  gacha (Kavkaz 
to g ia rin in g  Q ora dengiz sohiliga 2500 —  3000  m m  d an  ortiq)  y o g in  
tushishi  m um kin.  A ksincha,  to g ia r   orasidagi  botiqlarga,  m aterik 
ichkarisidagi  h u d u dlarga  ( O 'rta  O siyo c h o ila r i,  G o b i,  T ak lam ak o n  
kabi c h o ila rg a )  y o g in   kam  tushadi.
Sayyoram izning  h a r  ikkala  yarim   pallasining  qutbiy  d o iralar 
ichkarisida y o g in  kamayib (yiliga 200 —  250 m m  d a n  kam ),  a rid  zona 
boshlanadi.  C h u n k i  bu  zonada  haroratning pastligi  tufayli b u g ia n ish  
kam , y o g in  hosil b o iis h i uchun sharoit noqulay (39-  rasm ga qarang).
S a y y o ram izd a,  u n in g   yuqori  va  o 'r ta   ken g lik larid a  y o g i n   q o r 
h o lid a  yog‘adi.  Q o r  A rk tik ad a  va  A n ta rk tid a d a   yil  b o ‘yi  e rim ay  
tu radi.  S him oliy y a rim sh ard a q o r y o g 'adigan  h u d u d larn in g  jan u b iy  
c hegarasi  ta x m in a n   sh im o liy   tro p ik   c h iz ig in in g   b iro z   sh im o lid a n  
o i a d i .  Ja n u b iy   y a rim sh a rd a   q o r  y o g 'a d ig a n   h u d u d n in g   shim oliy 
chegarasi esa tax m in a n   35  —  38° shim oliy  kengliklardan o i a d i .
156


Q o r qoplam i  geografik qobiq  hayotida  m uhim   aham iyatga  ega. 
Q o r  eng  avvalo  nam lik  m anbayi  b o ‘lib,  1  sm  qalinlikdagi  q o r  eri- 
g an d a  1  gektar  yerda  35  to n n a   suv  hosil  b o ‘ladi.  Q or,  shuningdek, 
tu p ro q n i  m uzlab qolishidan saqlaydi.  H arorati  —30°  sovuq b o ‘ladi- 
gan  yerda  q o r  q oplam im ng  qalinligi  50  sm  b o ‘lgan  taqdirda  uning 
tagida tu p ro q  harorati  —3° b o ‘ladi.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   170   171   172   173   174   175   176   177   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish