Rivojlanishi tarixidan

Mag'oki  Attori  masjidi  (XII  —  XVI  asrlar).  Bu  masjid  shahar  markazida 
joylashgan bo'lib, ilgarigi attorlar rastasi o'rniga qurilganligi tufayli Mag'oki Attori 
deb  atalgan.  Masjid  qariyb  6  metr  erga  kirib  turadi,  aslida  ko'p  asrlar  davomida 
asta-sekin  tuproq  qatlamlari  uyulib,  u  ko'milib  qolgan.  Mag'oki  Attori  masjidi 
yopiq tipdagi masjidlardan bo'lib, tomini 6 tosh ustun ko'tarib turadi. 
Masjidning  xiyobon  tomondagi  janubiy  peshtoqi  arxitekturaning  noyob  asari 
xisoblanadi.  Peshtoq  va  uning  ravog'i  har  xil,  chunonchi,  o'ymakor  ganch,  sayqal 
berilgan  g'isht,  koshin  o'yib  naqshlangan  sopol  g'ishtchalar  bilan  bezatilgan. 
Binoning  sharqiy  tomonidan  ko'tariladigan  qismida  keng  tosh  zina  bor.  Zina 
janubiy  peshtoq,  qurilgandan  keyin  qurilgan.  Bu  zina  uchungina  emas,  balki 
namoz o'qiladigan joy, ham bo'lgan. 
Namozgoh  masjidi  (XII,  XIV,  XVI  asrlar).  Buxoroning  janub  tomonida, 
shahar  tashqarisidadir.  Bunday  masjidlar  hayit  kunlari  shahar  masjidlari  namoz 

---

o'quvchilarni  sig'dira  olmaganligidan  shaxar  tashqarisiga  qurilgan.  Namozgoh 
masjidi ana shunday masjidlardan hisoblanadi. 
Namozgohning  peshayvon,  galereya  shaklida  gumbazli  binosi  bo'lgan  (XVI 
asr),  unga  nafis  qoplama  bezakli  pevdtoq  qurilgan.  Garb  tomondan  binoning 
monumental  qismi  mehrobli  qadimiy  devorga  taqalgan.  Masjid  nozik  o'yma  gulli 
sopol  g'ishtlar  va  mayda  g'isht  parchalar  bilan  bezatilgan.  Hozirgi  namozgoh 
masjidi  o'rnida  bir  vaqtlar  ajoyib  bog'  va  hayvonotxona  bo'lgan.  Bu  er 
SHamsiobod  deb  atalgan.  Bu  joyni  tarixchi  Narshaxiy  o'z  asarida  to'la  tasvirlab 
o'tgan.