Рисола-и хожа азийзон

 (қуддиса сирруҳу) 
 
Меҳрибон ва раҳимли Аллоҳ номи билан 
 
Жаннатни ва жамолуллоҳни умид қилган одам шу ўн шартга қатъий риоя 
айламоғи даркор, токи мақсуди ҳосил бўлсин: 
 
Биринчи шарт. Аввало, у доим таҳоратли бўлмоғи лозим. Тўрт хил таҳорат 
бордир: Зоҳир таҳорати. Ботин таҳорати. Дил таҳорати. Сирр таҳорати. 

---

“Рисола-и хожа азийзон” Хожа Азийзон Алий Ромитаний(қ.с)
 
Баҳриддин Умурзоқ таржимаси
www.ahlisunna.uz
 
 
Зоҳир таҳорати барчага – авомм-у хоссга маълум таҳоратдир. (Ҳадисда 
айтилдики, “Таҳорат Намознинг калити, Намоз эса Жаннатнинг калитидир.”) Бироқ
кийим (ички ва ташқи либослар) поклигига ҳам диққат айламоқ лозимки, таъсири бисёр.
Ботин таҳорати – ҳаром луқмадан ва ҳаром ичимликлардан сақланмоқлик, ҳалол 
луқмали бўлмоқдир. Ҳадисда келгандирки, киши бир луқма ҳаром еса, унинг қирқ кунгача 
на фарзи, на нафл намози, яъни ҳеч бир тоат-ибодати ва дуъоси қабул бўлмас. 
Дил таҳорати - ёмон феъл-атворлардан, гина-кудурат, буғз-у адоват, ҳасад, макр-
у ҳийла, хиёнат ва дунё муҳаббатидан кўнгилни пок тутмоқлик. Зеро, кўнгил назаргоҳи 
Ҳақ таъолодир. Кишининг қалби токи инсонийликка ярашмаган ношойиста сифатлардан 
пок бўлмас экан, унинг намоз ва тоъатлари қабул бўлмагай ва банда манзур-и Ҳақ
бўлмагунча унга ишқ-и Илоҳий муяссар бўлмас. 
Сирр таҳорати – Ҳаққ субҳонаҳу ва таъолога сидқидилдан таважжуҳ 
айламоқликдир. 
Иккинчи шарт - Сукут. Яъни, тилни бемаъни гап-сўзлардан тийиш, уни Қуръон 
қироати, амр-и маъруф ва наҳй ани-л-мункар билан машғул айламоқ, илм-у одоб 
таълимига астойдил талабгор бўлмоқ. 
 
Учинчи шарт – Хилват ва узлат. (“Хилват дар анжуман”нинг сири ва ҳикмати 
ундан кўзланган асл мақсаддир). Бундан мақсад номаҳрамларга назар айламагай, 
боқмагай. Зеро, Жаноб Расулуллоҳ (ул Зотга ва Аҳлларига Аллоҳ таъолонинг раҳматлари 
ва саломлари бўлсин!) айтдиларки: 
سيلبإ ماهس يه تهىوسه نهس رظٌلا (Яъни: Номаҳрамларга боқмоқлик Иблиснинг заҳарли 
ўқларидан бир ўқдир.) Номаҳрам аёлларга қарамоқлик ҳаром. Шунингдек, чиройли 
ўғлон-ўсмирларга шаҳват назари билан қарамоқлик ҳам ҳаромдир. Аллоҳ таъоло Сўзи: