Риск бошкаруви

Банк тизимида риск тушунчаси

• Банк тизимининг самарадорлигини ошириш ва улар фаолиятини мустаҳкамлаш банкларда ички ўзини ўзи тартибга солувчи механизмларни йўлга қўйиш билан бирга банк назорати тизимини янада такомиллаштиришни тақозо қилиши яхши маълум. Бозор муносабатлари шароитида банк назорати режали иқтисодиётга хос назорат тафтиш тизимидан тубдан фарқ қилиши керак. Яъни, бозор иқтисодиёти шароитида банк назоратининг бош вазифаси - омонотчилар ва кредиторлар манфаатларини ҳимоя килинишини таъминлаш мақсадида банк тизимидаги риск даражасини тартибга солишдан иборатдир.

Банк тизимидаги Риск турлари

• Операцион рисклар ўз ичига банкнинг хизмат ҳақини кўпайиши ҳамда жорий ҳаражатларни ошиши (масалан, маъмурий - хўжалик ҳаражатларни коплашга қобилиятсизлиги билан боғлиқ,) рисклар.
• Хавфсизлик риски - банкнинг умумий хавфсизлигидан, ички ҳамда ёнғин ҳавфсизлигидан иборат.
• Инновация риски лойиҳа рискидан (уникал лойиҳалар рискидан, банкнинг ички рискидан, бозор ёки портфель рискидан), селектив рискдан (инновация учун вақтни нотўғри аниқлаш), зарурий воситаларнинг йўқлиги рискидан иборат.

Тижорат банкларида риск

• Тижорат банклари кредит портфелида рискларни бошқариш жараёни қуйидаги боскичларларда ўз аксини топади:
• Рискни иднетификациялаш;
• Риск идентификацияси босқичида рискнинг тури, рискнинг хусусиятлари, рискнинг қайси соҳага оидлиги ва риск ҳақида бошқа маълумотлар тўпланади ҳамда таҳлил этилади.
• Рискларни таъсир қилиш оқибатларини баҳолаш;
• Ушбу босқичда рискни баҳолаш моделлари орқали рискнинг даражаси ва таъсир этиш кўлами ўлчанади ҳамда таҳлил этилади.
• Рискларни бошқариш юзасида қарорлар қабул қилиш;
• Рисклар даражаси ўлчангандан сўнг олинган натижаларга кўра рискларни бошқариш методлари орқали стратегия ва тактикалар ишлаб чиқилади.
• Риск назорати.

Рискни камайтиришда диверсификация

• Рискни камайтириш мақсадида инвестиция ёки бошқа маблағларни бир неча йўналишлар бўйича тақсимлаб чиқиши деб таърифлаш диверсификация моҳиятини нисбатан аниқроқ ифодалаши мумкин.