Риск бошкаруви

Риск-менежментининг асосий қоидалари

• Хусусий капитал имкониятидан ортиқ таваккал қилиб бўлмайди.
• Риск оқибатлари ҳақида ўйлаш керак.
• Оз учун кўп билан таваккал қилиш керак эмас.
• Ижобий қарор фақатгина иккиланиш бўлмаганда қабул қилинади.
• Иккиланиш бўлганида салбий қарорлар қабул қилиниши мумкин.
• Ҳар доим фақат биттагина қарор бор, деб ўйлаб бўлмайди. Эҳтимол бошқалари ҳам бордир.

Риск-менежмент функциялари

1) Бошқарув объекти функциялари;

2) Бошқарув субъекти функциялари.

Риск-менежментда бошқарув объектининг функцияларига қуйидагиларни ташкил қилиш киради:

• рискни бартараф қилишни;
• капитални рискли жойлаштиришни;
• риск ҳажмини камайтириш бўйича ишларни;
• рискларни суғурталаш жараёнини;
• хўжалик жараёни субъектлари ўртасидаги иқтисодий муносабатлар, алоқаларни.

Риск-менежментда бошқарув субъектларининг функциялари:

• Прогнозлаштириш (башорат килиш);
• ташкил этиш;
• тартибга солиш;
• мувофиқлаштириш;
• рағбатлантириш;
• назорат.

Банкнинг депозитлар, жамғармалар ва бошқа жалб қилинган маблағлар бўйича фоиз тўлаш, бошқа молия-кредит институтларидан жалб қилинган маблағлар учун фоизлар тўлаш, банк ходимлари учун иш ҳақи тўлаш ва бошқа операцион харажатлари билан боғлиқ рисклари қуйидаги шаклларда намоён бўлиши мумкин:

• Банкнинг депозитлар, жамғармалар ва бошқа жалб қилинган маблағлар бўйича фоиз тўлаш, бошқа молия-кредит институтларидан жалб қилинган маблағлар учун фоизлар тўлаш, банк ходимлари учун иш ҳақи тўлаш ва бошқа операцион харажатлари билан боғлиқ рисклари қуйидаги шаклларда намоён бўлиши мумкин:

бозор иқтисодиётида юз бераётган ўзгаришлар аҳоли жамғармалари бўйича тўланадиган фоиз ставкаларини оширишда, кредит ресурсларининг етарли эмаслиги, кредит ресурсларини сотиб олиш қийматининг ошиши, банк ходимларининг иш ҳақи билан боғлиқ харажатларни ошириш кабиларда ўз ифодасини топади. Банк харажатларининг меъёрдан ошиши, даромад ола олмаслиги банкга зарар олиб келади.
Банкнинг зарар кўриши, банк фаолиятида учрайдиган рискларнинг олдини ололмаслик, ундан қоча олмаслик натижасида юзага келади. Банк фаолиятида рисклар келажакда амалга ошириладиган операцияларни олдиндан обдан таҳлил қилмаслик, ҳолатни яхши ўрганмаслик, маблағларни самарали жойлаштирмаслик, бозор имкониятларига тўғри баҳо бермаслик, банк фаолияти учун салбий натижаларга олиб келиши мумкин бўлган бошқа ҳолатларни олдиндан сеза олмаслик туфайли юзага келиши мумкин.