Rinolaliya

. Rinolaliya nutq kamchiligi bo‘lgan bolalarda xotira faoliyatini rivojlantirishning korreksion ahamiyati

Xotira inson faoliyatining hamma xillarida ancha muhim rol o‘ynaydi. Hatto yosh bolalar ham agar ularda ba’zi bir bilim, ko‘nikma va malakalar bo‘lsagina o‘ynay oladilar, bo‘lmasa o‘ynay olmaydilar. har qanday mehnat hoh jismoniy, hoh aqliy mehnat zarur bilim, malaka va ko‘nikmalar mavjud bo‘lganidagina amalga oshmog‘i mumkin. Xotiraning ahamiyati ta’lim ishlarida ayniqsa yaqqol ko‘rinadi. Maktabdagi ta’lim ishlarining eng birinchi va asosiy vazifasi bolalarni bilim bilan qurollantirish, boyitishdir. Xotirada mukammal bilmay turib fan asoslarini o‘qib olish mumkin emas.

Xotiraning o‘sishidagi bu davrda hali tasavvur bo‘lmaydi, chaqaloqning xotirasi idrok jarayonlarining o‘ziga xos bir yo‘l bilan, ya’ni idrok qilingani yana ko‘rganda, eshitganda va hokazo «tanish bo‘lganlik hissi» tug‘ilish yo‘li bilan o‘sib boradi. Bola tanib olishga qobil bo‘lar ekan, demak, u endi idrok qilgan narsa va hodisalarni esda olib qoladigan bo‘ladi. Bir yoshga to‘lar-to‘lmagan bolada xotiraning murakkabroq formasi shu paytda sezgi organlari orqali bevosita idrok qilinmagan narsani eslash qobiliyati ko‘rina boshlaydi, ya’ni bu yoshdagi bolalar ilgari idrok qilgan, ko‘rgan, nomini eshitgan narsalarni tasavvur qilish yo‘li bilan eslay oladilar.

Rinolaliya nutq kamchiligi bo'lgan bolalarning xotirasini o‘stirib borishda Logoped va ota-onalar tomonidan berilgan materialni ularning bevosita rahbarligi bilan esga olib qolish katta o‘rin tutadi. Maktabgacha tarbiya yoshidagi Rinolaliya nutq kamchiligi bo'lgan bolalarni ixtiyoriy esga olib qolishning paydo bo‘lishi va taraqqiy etishiga bolalarning o‘z kuchlariga yarasha topshiriqlarni bajarishlari va didaktik o‘yinlarda ishtirok etishlari ayniqsa yaxshi yordam beradi.

Ammo ixtiyoriy esda qoldirish ayniqsa maktab yoshida, o‘quv ishida katta rol o‘ynaydi. Rinolaliya nutq kamchiligi bo’lgan bolalar Logopedning topshirgan materialini o‘qib - o‘rganib boradi. U materialni esda qoldirish uchun harakat qiladi, kuch sarf etadi, har xil yordamchi usullardan foydalanadi. Logoped esda qoldirishni o‘ziga maqsad qilib qo‘yadi.